Duurzaamheidswinst vs ontwerpconsessies

Toch is het nog niet vanzelfsprekend om met lokale grond dijken te versterken. Deeltijdstudenten van minor Ruimtemakers onderzoeken op verzoek van Waterschap Rijn en IJssel de duurzaamheidswinst van grondgestuurde dijken.

Onderzoeker bij het Lectoraat Sustainable River Management Maarten Podt legt uit: “Aan de IJssel tussen Brummen en Zutphen ligt het bijzondere uitenwaardengebied Cortenoever. Vanwege Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en Natura 2000-doelen worden hier geulen gegraven om de waterkwaliteit en riviernatuur te verbeteren. Aan de overkant van de IJssel ligt het dijktraject Den Elterweg-Zutphen. De dijk is afgekeurd en wordt daarom in 2028 versterkt. Een unieke situatie, want de vrijgekomen grond uit Cortenoever lijkt geschikt voor deze dijkversterking. Een grondvraag en -aanbod op steenworp afstand. In dit geval heeft de grond al een nieuwe bestemming gevonden, maar het inspireert het waterschap om de mogelijkheden van lokale grond te verkennen.”

Het lijkt voor de hand liggend: overtollige grond van natuurproject Cortenoever toepassen in de dijkversterking bij Den Elterweg. Toch is het meer dan een kwestie van organiseren. Maarten licht toe: "De grond is vaak van mindere kwaliteit en dat brengt ontwerpconcessies met zich mee. De dijk zal in ontwerp wat groter worden. Bovendien wordt in het geval van Cortenoever de grond in 2023 afgegraven, terwijl de dijkversterking in 2028 gepland staat. Gaat de grond tussentijds naar een grondbank? Of moet het waterschap een depot oprichten voor toekomstige dijkversterkingen? En wat gebeurt er met de kwaliteit van de grond als het in depot ligt? Gevoelsmatig is het werken met gebiedseigen grond in bijna elk denkbaar scenario duurzamer. Maar hoeveel duurzamer en in welke eenheden dit is uit te drukken, dat gaan we onderzoeken."

Vraag- en aanbodsituaties als bij Cortenoever en de Den Elterweg-Zutphen gaan er vaker komen. Het is daarom belangrijk dat Waterschap Rijn en IJssel een snel besluitvormingsproces kan doorlopen wanneer ontgraven grond geschikt blijkt voor dijkversterking. Met de concrete casus waar de studenten aan rekenen kan het waterschap in toekomstige situaties beslissen of de ‘duurzaamheidswinst’ opweegt tegen de praktische uitdagingen.

7 deeltijdstudenten Civiele Techniek van de minor Ruimtemakers werken in twee teams aan het onderzoek. Het onderzoek ligt in lijn met project Rivierwerken. Maarten besluit: “Het is fijn dat het waterschap deze praktijkvraag met de HAN deelt. Zo koppelen we kennis uit praktijk en onderzoek, en leiden we studenten op met de uitdagingen van nu en de toekomst.”