Onderzoekers en bewoners ontwerpen interactief kunstwerk

Het lectoraat Architecture in Health maakt met het 2-jarige project genaamd ‘Art of Connection’ aan de hand van observaties, interviews en expertmeetings samen met bewoners een prototype van een interactief kunstwerk dat moet gaan zorgen voor verbinding. Door de actieve betrokkenheid van bewoners en andere (lokale) stakeholders gedurende het gehele project wordt een lerende gemeenschap gevormd die de kans op een succesvolle interventie vergroot.

In eerste instantie was het project neergestreken in de Arnhemse wijk Coehoorn. Maar de bouw van het beoogde wooncomplex is vertraagd en het project moest door. Het project verhuisde naar de deelwijk Stadseiland (in Malburgen) waar de onderzoekers met de ‘nieuwe’ bewoners verdergingen waar ze gebleven waren.

Het ontwerpproces bestaat uit de fases ‘verkennen, vertalen, verwerken en testen’. “Deze hele cyclus lopen we 2 keer door,” vertelt onderzoeker Gerald Gosselink-Ramos. Zijn collega Marleen van Beuzekom voegt toe: “We zijn nu bij de ontwerpfase (verwerkingsfase). Dat doen we samen met de Designstudio Fillip Studios die al verschillende ontwerpvoorstellen deed die voldoen aan een functioneel, intergenerationeel, interactief kunstwerk dat mensen uitnodigt om samen te komen. Vanuit de minor Smart Healthy Environment zijn ook studenten betrokken. Zij hebben een eigen ontwerp-opdracht voor dit kunstwerk.”

“Door co-reflectiesessies met bewoners kwam bijvoorbeeld naar voren dat ze ook iets overdekts willen, zodat ze er ook gebruik van het kunstwerk kunnen maken als het regent,” weet Marleen. “Zo ontstond tevens het idee om een informatiebord te integreren in het pad/kunstwerk waar activiteiten in de buurt op te vinden zijn.” Tussen de 3 onderdelen van het kunstwerk zijn er ‘traptreden’. Tom Kortbeek is ontwerper bij Fillip Studios en voegt toe: “De traptreden bevatten groeten die mensen elkaar geven als zij elkaar gedurende de dag tegenkomen op dat gezamenlijk stuk groen in hun wijk.”

Om het kunstwerk ‘eigen’ te maken, kunnen bewoners oud meubilair aanbieden dat in het ontwerp verwerkt kan worden. Margreet van Uffelen van research-based designstudio Omlab helpt mee aan dit project en doet onderzoek naar de verhalen en (gedoneerde) materialen die gebruikt kunnen worden voor het kunstwerk.  Het verhaal zou opgehaald kunnen worden door een QR-code op het materiaal te scannen via het mobieltje. Zo wordt het multifunctioneel pad een kunstwerk van iedereen. Gerald verduidelijkt nog maar eens: “Doordat je elkaar bij dit pad (beter) leert kennen en je sociale netwerk vergroot, ontstaat behalve een veiliger gevoel ook de durf om elkaar om hulp te vragen als dat nodig is.”

Het lectoraat gaat technologie inzetten om het gebruik van het kunstwerk te analyseren. In welke mate maken bewoners er gebruik van? En welke soort ontmoetingen komen tot stand? “Via geluidsmeting zouden we de aanwezigheid kunnen meten. We zijn er nog mee bezig, maar de technologie onderscheidt straks verschillende soorten geluid.”

Om ervoor te zorgen dat de wijk inderdaad goed betrokken blijft, is de voorzitter van de bewonersvereniging Jeannet van Maaren erbij gevraagd. “Het is heel belangrijk dat bewoners mee worden genomen in dit hele proces, maar dat is nog best lastig. Zeker omdat deel 1 van het project zich in een andere wijk afspeelde. Bewoners moeten tijd en zin hebben om dit project mee op te pakken en ermee aan de slag te gaan.”

Jeannet denkt dat de braderie, die de onderzoekers op zaterdag 17 juni jl. organiseerden, een goede zet was. Met deze braderie is het project Art of Connection feestelijk ingeluid in de wijk. Ook werd het concept-ontwerp getoond, zodat de wijkbewoners hierop konden reageren en ideeën konden delen. Er was een gezellige sfeer onder het genot van muziek, een hapje en drankje. De aanwezige buurgenoten konden bij diverse kraampjes meedenken over ‘ontmoetingen in de wijk’. Bewoners kregen tevens een interactieve ervaring aangeboden als voorproefje hoe het kunstwerk eruit kan komen te zien. 

Buurtbewoners en andere geïnteresseerden werden van harte uitgenodigd om mee te doen aan dit onderzoek door contact op te nemen met de onderzoekers: Marleen van Beuzekom, Sophie Peters of Gerald Gosselink-Ramos. Zo veel mogelijk input van de verschillende belanghebbenden op de grond is belangrijk om goede vorm te geven aan de uiterlijk, plaatsing en functionaliteit van het kunstwerk, als blijkt dat de buurtbewoners dat graag zouden willen.

Het is de bedoeling dat het kunstwerk in de wijk komt voor een periode van drie maanden. Gerald legt uit dat “deze validatiefase is om te checken of én in welke mate het kunstwerk wordt gebruikt.” Met de opgedane kennis kan een vervolgproject worden aangevraagd waarin meer buurtgenoten betrokken kunnen worden. Hierdoor kunnen bewoners meedenken over de locatie, functionaliteit en een definitief ontwerp van het kunstwerk. Dus het kunstwerk samen bepalen en samen gebruiken voor een sterkere gemeenschap.