Triple I methode maakt gezonde energie los

Voor de onderzoekers van het themateam Gezondheidsbevorderende leefomgeving en leefstijl is de Triple I methode erg geschikt om ervaringskennis - het centrale thema van het symposium - op te halen in een gesprek over gezondheid, bijvoorbeeld in de wijk.

Triple I is een zogenaamde interactieve dialoogmethode. Hij stimuleert dat mensen elkaar ontmoeten en met elkaar in gesprek gaan. Dat is onder meer belangrijk als we kijken naar het verkleinen van gezondheidsverschillen. “Want interventies voor gezondheid en vitaliteit over mensen uitspreiden, heeft nog nooit gewerkt”, zegt Jan Bouwens. 

Voor het verkleinen van gezondheidsverschillen is de inzet van ervaringskennis onontbeerlijk, zeker voor het aanpakken van leefomgeving en leefstijl. Bouwens: “Kijk eens niet naar een wijk vanuit problemen, maar vanuit kansen en mogelijkheden. Vraag burgers zelf eens naar hun dromen.”

Triple I staat voor Interactive Interviewing & Imaging. Gwendolijn Boonekamp vertelt over de onderliggende theorie. “Welke factoren maken dat we gezond zijn? Begrijp je de wereld om je heen? Kun je daarop sturen en heeft dat betekenis voor je?”, aldus Boonekamp, die de methode doorontwikkelde en daarop promoveerde na onderzoek met vmbo-leerlingen. De methode kan volgens haar ook bijdragen aan gezondheidsbevordering in de wijk, zoals in het project Gezonde kansen creëren in Arnhemse wijken.

Triple I combineert 2 dialooginstrumenten. De eerste, Structured Interview Matrix, bevraagt meer rationeel. De tweede, Photovoice, nodigt deelnemers uit ervaringen te verbeelden in foto’s en daarover te vertellen. Dat raakt dichter aan het gevoel. “Een beeld zegt soms meer dan duizend woorden”, vertelt Boonekamp. “Het ondersteunt mensen om na te denken over hun dromen, mogelijkheden en hulpbronnen. Doordat de gesprekken aansluiten op wat betekenisvol is voor hen, werkt het vaak activerend om aan de slag gaan.”

Jan Bouwens noemt als voorbeeld het ‘apparatenkerkhof’: speeltoestellen in de wijk die niet of amper worden gebruikt, wanneer wijkbewoners niet zijn betrokken bij de inrichting en de keuzes. Bouwens: “We moeten de controle los durven laten en ruimte geven voor oplossingen en ervaringskennis vanuit de doelgroep.

In de interactieve deelsessie van het symposium bespraken deelnemers in kleine groepen de opties om de gepresenteerde technieken in hun werkpraktijk toe te passen. Gezondheidswetenschapper Monique Koks werkt bij Radboud UMC aan een gezondheidsmonitor voor licht verstandelijk beperkten: “Ik vind het heel mooi dat dit uitgaat vanuit het perspectief van deelnemers. Beelden zijn voor mijn doelgroep een toegankelijke manier om zich uit te drukken.”

Wiebke Oswald, docent fysiotherapie aan de HAN, hield het dicht bij huis: “Ik vind het een goede manier om onze studenten anders te benaderen. Student centraal, zeggen we vaak, maar we vragen ze weinig. Practice what your preach. Hoe vond je dit onderwerp? Lever een foto aan. Ook bij fysiotherapie in de wijk kun je dit gebruiken."

Er zijn belemmeringen, vonden de workshopdeelnemers uit de zorg, gemeenten en het onderwijs. Burgers kunnen moe zijn van de zoveelste professional die iets van hen wil. “Het was voor ons al moeilijk om bewoners naar een bijeenkomst te krijgen over een bewonersraad. Je gaat weer een behoefte ophalen”, deelde een gemeentelijk medewerker. Daar zit dan ook de crux. Jan Bouwens: “Je moet echt verbinding maken met de mensen waar het om gaat, over wat hen bezighoudt.”

Het succes hangt voor een groot deel ook af van wat met ideeën gebeurt, meende een andere deelnemer. “Je maakt heel veel wakker. Als je graffiti aanbrengt en de gemeente spuit het de volgende dag weer schoon, schiet je weinig op.” Boonekamp: “Inderdaad, zorg voor verwachtingenmanagement. Je moet het kunnen waarmaken. Ga niet aan de haal met de ideeën van de doelgroep maar betrek hen ook in het vervolg proces.” Jan Bouwens: “Het begint met het opbouwen van vertrouwen en een consistent verhaal.

Luister, reflecteer en transfer, gaf Boonekamp de deelnemers ten slotte als boodschap mee. “Luister naar je doelgroep, help hen reflecteren en maak de vertaalslag mogelijk over hoe mensen aan knoppen kunnen draaien en binnen de context van hun omgeving zelf met oplossingen aan de slag kunnen.” Wiebke Oswald heeft daar veel zin: “We praten altijd, maar je moet ook het gevoel meenemen. Hier krijg ik energie van.”