Ik kan me niet voorstellen hoe het voor jou is

Tijdens de Challenge Armoede stuurt kennisinstituut Movisie een week lang opdrachten aan de deelnemers en worden zij gevoed met kennis over geldzorgen en -problemen. Dit jaar zijn er zo’n 2500 aanmeldingen voor de Challenge die plaatsvind tijdens de Week tegen Armoede. Ook bij de Q&A, die live wordt uitgezonden vanuit de HAN, is de belangstelling groot. Er zitten zo’n 200 kijkers klaar en vooraf zijn er al meer dan honderd vragen ingezonden. Tijdens de sessie stromen er nog meer vragen binnen: hoe kom je in gesprek en bereik je mensen? Wat zijn de effecten van armoedestress op het individu en hoe ga je daar het beste mee om? Er zijn ook kijkers met ervaring: ”Hoe vaak krijg je niet te horen als je hulp nodig hebt dat je ergens anders moet zijn. Kastje muurtje.”

Er wordt veel besproken aan tafel, de essentie is: verplaats je in de persoon die tegenover je zit en probeer systeemfouten aan te pakken. Er moet gewoon goede hulp geboden worden die stress vermindert, ontzorgt, steunt en motiveert. Marjorie Malbons geeft aan, “Je moet mensen niet dwingen, biedt wat ruimte. Maar ga ondertussen wel dingen oppakken om te verzachten. En houd voor ogen dat je dit zelf had kunnen zijn”. Een kijker vraagt: “Hoe kom je met mensen in contact?” Soms is dat lastig  erkennen de mensen aan tafel, zélfs voor ervaringsdeskundigen. Benut daarvoor ook sleutelfiguren in de wijk, zegt Mateman. Denk aan winkeliers, de imam, soms zijn zij degenen die al contact hebben waardoor ze nét het juiste zetje kunnen geven”. Simpele tips hierbij zijn: wees jezelf, ga niet in een pak met das daar zitten. Bepaal niet voor een ander, maar zeg: ”Ik kan me niet voorstellen hoe het voor jou is”. Jouw woordkeus doet ertoe!

Behalve kijken naar het individu, moet er ook gerammeld worden aan structuren en systemen. Ervaringsdeskundigen kunnen op beide fronten helpen. Marcella van Vloten vertelt “het mooie van ervaringsdeskundigen is dat we de ruimte hebben om vrij te denken. Professionals moeten vanuit systemen denken, het is de vraag of dat werkt. Ervaringsdeskundigen kunnen organisaties en gemeenten scherp houden, dat is de grote meerwaarde.” Volgens de ervaringsdeskundigen worden professionals soms gemangeld tussen wet- en regelgeving en de wereld van de mensen in hun praktijk. Het is dan goed om twee dingen te weten: soms moet je het gesprek aangaan met bestuurders en bewindspersonen, vaak kan er veel meer dan je denkt. Én de wet- en regelgeving laat veel meer ruimte dan wat mensen benutten. Ambtenaren zijn bang om die ruimte in wet- en regelgeving te benutten, maar soms zie je dat er toch een beetje buiten de gebaande paden wordt gekeken. Mateman: “Steeds meer hoor ik dat ambtenaren bedenken: “Hoe kunnen we dat nou beter doen? Dus we zetten echt wel stappen”.