Mensen met dementie komen tot rust dankzij sensortechnologie
De huizen die hij herkent van vroeger schieten aan Johan voorbij. Hij houdt ervan om onderweg te zijn. Als de trein stopt, stapt hij uit en schuift hij met zijn medebewoner aan bij de lunch die klaarstaat. Hij heeft weer gespreksstof voor een week.
Voor ouderen met dementie die in een verpleeghuis wonen, zijn vaak interactieve ruimten ingericht die bepaalde belevingen of ervaringen oproepen. Denk behalve aan een nagebouwde treincoupé waar bewoners 'een ritje' mee kunnen maken ook aan tovertafels en interactieve vloeren. Uit onderzoek blijkt dat deze ruimtes een positief effect hebben op (onbegrepen) gedrag bij personen met dementie, maar in de praktijk blijkt dat dit soort beleefruimtes na verloop van tijd staan te verstoffen.
Gebruik interactieve ruimtes
Het lectoraat Architecture in Health onderzoekt de komende 4 jaar wat ervoor nodig is om de acceptatie en het gebruik van slimme interactieve ruimten door zorg- en welzijnsprofessionals te verhogen/vergroten.
Gebruik interactieve ruimtes
Als voorbereiding op het onderzoeksproject Ruimte voor Adoptie dat in april start, heeft onderzoeker Coosje Hammink samen met collega’s al tal van gesprekken gevoerd met zorgmedewerkers, directeuren, innovatiemanagers, locatiemanagers, familieleden en waar mogelijk met de bewoners zelf binnen 6 verpleeghuizen. Ze keken naar het dagelijks ritme van ouderen en of ze deze ruimten en aanwezige materialen gebruiken.”
Snoezelruimte
Uit de eerste gesprekken valt het Coosje op dat de zorg voor ouderen met dementie in grote mate wordt bepaald door de zorgorganisatie en fysieke omgeving. “Daarbij wordt het ritme van de bewoner bepaald door hoe de zorg gestructureerd is. Dat betekent dat er niet altijd tijd is om met iemand een snoezelruimte te bezoeken. De zorg gaat voor.”
Vaak is binnen een verpleeghuis niet bij alle lagen bekend wat er überhaupt aan interactieve technologie aanwezig is. Dan staat een tovertafel ergens opgeslagen waar de verzorging niets van weet.
Sense Garden
Voorbeeldprojecten zijn versnipperd aanwezig en krijgen wel in alle lagen van de verpleeghuizen aandacht. Zo heeft verpleeghuis TanteLouise een heupairbag, ook wel ‘De Wolk’ genoemd. Bestemd voor mensen die intramuraal wonen en valgevaarlijk zijn. Coosje weet: “Een heup breken heeft veel schadelijke gevolgen en is zelf een grote doodsoorzaak bij mensen van boven de 80 jaar doordat een heupoperatie vaak complicaties geeft.”
Verpleeghuis Zorg in Oktober heeft een Sense Garden tot hun beschikking. Dankzij een therapeutische belevenis toveren ze een ruimte om tot een virtuele multi-sensorische tuin waar mensen met dementie tot rust komen.
Betrokken studenten
Studenten van Hogeschool Zuyd, hogeschool Windesheim, Tu/e en de HAN spelen een grote rol bij dit project vanuit de minor Smart Healthy Environments. Coosje verzorgt bij deze minor onderwijs en vertelt: “Zo zijn studenten Bouwkunde bijvoorbeeld tijdens het vooronderzoek betrokken bij observaties en maken ze vervolgens een vertaalslag naar een eigen ontwerp voor een slim product.”
Het ritme van de bewoner wordt bepaald door hoe de zorg gestructureerd is. Dat betekent dat er niet altijd tijd is om met iemand een snoezelruimte te bezoeken. De zorg gaat voor.”
Learning community
Als we weten wat er zoal aanwezig is bij de verpleeghuizen, gaan we vervolgens kijken waarom materialen niet gebruikt worden. Voldoet het niet? Moeten verzorgers ervoor getraind zijn? Staat het niet bij de juiste doelgroep? Geeft het té veel prikkels?
De uitkomsten die uiteindelijk uit dit onderzoek komen, worden in een zogenoemde ‘learning community’ met elkaar en externe partijen gedeeld, om zo te komen tot aanbevelingen voor de praktijk. Belangrijk natuurlijk, want de groep van ouderen met dementie groeit hard.
