"Een taal die we allemaal spreken is kunst"
Samen kunst maken om goede gesprekken op gang te brengen. Iedere vrijdag komen ze bij elkaar: beeldend therapeuten, ervaringsdeskundigen, onderzoekers en studenten van Social Work en Beeldende Therapie. Het vrijdagproject is onderdeel van een promotieonderzoek van Anja Zimmermann dat gaat over 'Art-based Communities'. Zij onderzoekt hoe je door samen kunst te maken, kan bijdragen aan een sociaal rechtvaardige samenleving voor mensen met een verstandelijke beperking.
Anja is werkzaam bij het lectoraat Ethiek van Verbinding met mensen met een Verstandelijke Beperking. Daarnaast werkt ze als Beeldend Therapeut en docent Vaktherapeutische Beroepen. Ze vertelt: “Helaas worden mensen met een verstandelijke beperking nog te vaak buitengesloten. Het blijkt lastig om elkaar te ontmoeten en gelijkwaardige verbindingen te laten groeien. Een taal die we allemaal spreken, kan daarbij helpen. In dit geval beeldende kunst.”
Timo – ervaringsdeskundige bij Dichterbij – herkent dat. “Als kind kreeg ik een diagnose. Daarna wilden anderen niet meer met mij spelen. Gelukkig ervaar ik dat nu niet meer. Maar ik voel we de pijn voor degene bij wie het nog wel gebeurt.”
Samen kunst maken
Het groepje creatievelingen komt eens in de twee weken bij elkaar. Er worden dan mooie kunstwerken gemaakt: onder andere een totempaal, maskers en een schilderij. Het gaat niet om het eindresultaat, maar om het proces dat ze samen doorlopen.
Coach van de ervaringsdeskundigen van Dichterbij – Marion Blom – vertelt: “Tijdens het maken praten we weinig, daarna wel. Ik vind het bijzonder om te zien hoe diepgaand die gesprekken zijn. Zo tekenden we een keer een kledingstuk. Daarna ging het gesprek al heel snel over de kledingindustrie, maar ook over de waarde van kleding. Voor de een betekent kleding niets, voor de ander is het een statussymbool. Daar hebben we het samen over. We luisteren naar elkaars perspectief.”
Samen praten zonder oordeel
Dat is ook het doel van het project. Samen praten zonder oordeel. Iedereen is gelijkwaardig. Timo: ”Voor mij was het project eerst best spannend. Ik wist niet goed wat we gingen doen. Dat is niets voor mij, normaal wil ik graag alles vooraf weten. Maar het is toch goed gegaan. Ik heb daarnaast geleerd om niet zo snel te oordelen. Iedereen heeft een verhaal en wie ben ik om daar iets van te vinden?”
Marion hoopt dat het project zorgt voor meer begrip. “Onze kunstgroep is een diverse groep mensen vanuit diverse disciplines en lagen van de samenleving. Toch kunnen we samen in harmonie over dingen praten en elkaar begrijpen. Het maakt niet uit waar je vandaan komt of wie je bent. We hebben oog voor elkaar. Hoe mooi zou het zijn als dit in de hele samenleving zo zou zijn?”
Meer informatie?
Lees meer op de projectpagina of neem dan contact op met anja.zimmermann@han.nl.
Tekst: Aileen van Tilburg
Bron: WIJ Magazine, tijdschrift van zorgorganisatie Dichterbij (najaar 2023)
