Een koffer vol spellen en tools voor onderwijsverbetering
Praktijkonderzoek levert ontzettend veel op voor het onderwijs. Zoveel, dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Daarom gaat onderzoeksteam Kwaliteiten van Leraren (Academie Educatie) nu op stap met een koffer vol concrete kansen.
In de koffer zit de opbrengst van jarenlang praktijkonderzoek van de lectoraten Eigentijds beoordelen en beslissen en Professionaliteit van leraren, die samen het onderzoeksteam Kwaliteiten van Leraren vormen.
Voor wie is de koffer?
De inhoud van de koffer is gericht op heel verschillende niveaus en contexten. Van po en vo tot mbo en hbo, en van teams die aan de slag willen met toetsing tot opleidingen - ook buiten de HAN - die hun studenten willen ondersteunen bij de ontwikkeling van stuurkracht.
Wat zit er onder andere in de koffer?
-
Het kaartspel Super Agent, waarmee je ontdekt hoe je sturing geeft aan je eigen ontwikkeling.
-
Het Pedagogisch Prioriteitenspel, dat jou helpt ontdekken door welke pedagogische idealen je (vooral) gedreven wordt.
-
De toolkit voor onderzoekende leraren, waarmee jij je eigen (les)praktijk kunt onderzoeken en verbeteren.
-
Het ADAPT-instrument, dat jou helpt om nog beter te differentiëren.
-
Het Vragenkompas, waarmee je jouw leerlingen vanuit hun eigen leervraag kunt laten leren.
-
De gesprekstool Toetsweb, waarmee je samen bekijkt hoe je bezig bent met de kwaliteit van toetsing en daar stappen in kunt maken.
-
De gesprekstool Duurzame Verankering Toetsbekwaamheid, waarmee je samen ontdekt hoe je meer en blijvende aandacht kunt besteden aan toetsbekwaamheid.
-
Kaartjes met QR-codes die doorleiden naar (digitale) tools als Leerflow en Onderzoekenderwijs.
-
Praatplaten rond onderwerpen als programmatisch toetsen en uitleg over de lectoraten van de Academie Educatie van de HAN.
Een uitgebreid overzicht van de inhoud van de koffer vind je in dit document.
Waarom een speciale koffer?
Het idee van de spellenkoffer ontstond uit een eigenlijk heel praktische uitdaging. Dat vertelt Marion van de Wijdeven, die werkt als linking pin tussen onderzoek en onderwijs . “Mijn collega’s en ik gaan nogal eens op pad, intern en extern. Dat kan zijn voor een kennismaking, een workshop of bijvoorbeeld een bijdrage aan studiedagen. Het was dan steeds toch een beetje zoeken naar wat we mee wilden nemen: dat kon handiger. Toch zit er wel degelijk ook een diepere gedachte achter de koffer.”
Ons onderzoek stopt niet bij de eindrapportage, juist niet: de opbrengst moet breed gedeeld worden.
Associate lector Roel Grol legt die diepere gedachte uit: “Wij doen ons onderzoek niet vanaf een eilandje, maar altijd samen met collega’s in het onderwijs. Onze taak stopt dan ook niet bij de eindrapportage, juist niet. We willen de opbrengsten verder brengen, zodat ook scholen en opleidingen die niet betrokken waren bij specifieke onderzoeken profijt hebben van de ontwikkelde producten. Met de koffer brengen we alles overzichtelijk en uitnodigend bij elkaar.”
Reacties uit het werkveld
De spellenkoffer moet zijn vuurdoop nog krijgen – hij is nog maar nét ontworpen en pas recent gevuld. Toch durven Roel en Marion al wel een voorspelling te doen over de ontvangst bij leraren(opleiders). Marion: “Tijdens een studiedag voor leraren van Stichting Quadraam was er een markt georganiseerd. Wij waren daar ook, met alle spellen en tools die we de afgelopen jaren ontwikkeld hebben. Precies wat inmiddels in de koffer zit. Er ontstonden toen mooie gesprekken.”
Roel en Marion spraken leraren die binnen hun school bezig waren met specifieke ontwikkelingen. Hun vraag: Hebben jullie daar ook iets voor? Andere leraren maakten meteen de vertaalslag naar hun eigen praktijk: Met de motoriek van mijn leerlingen kan ik beter kiezen voor een strandbal dan een voetbal als ik ze laat overgooien om vragen te beantwoorden. Of: Maar hoe doe ik dat in mijn kleuterklas, met kinderen die nog niet kunnen lezen of schrijven?
Spin off, over en weer
Marion: “We merken ook dat gesprekken over een spel of tool al snel leiden tot een verkenning van vragen die verder nog leven onder leraren(opleiders). Dat is welkome input voor de invulling van onze onderzoekslijnen.” Roel haakt daarop aan: “De spellenkoffer geeft inzicht en overzicht: inzicht in wat onderzoek kan betekenen voor het onderwijs en overzicht in wat we aan concrete ondersteuning bieden.”
Waar het om gaat: de spellenkoffer helpt om onderwijs en onderzoek te verbinden, ook door de dialoog die uit het gebruik ervan ontstaat.
Tegelijkertijd ontstaan rond de koffer ook verkennende gesprekken over andere vragen van leraren(opleiders). Wat zijn bijvoorbeeld hun precieze uitdagingen als ze meer flexibiliteit in toetsing willen? Of als ze hun leerlingen of studenten meer autonomie willen geven? Marion: “Zulke vragen kunnen leiden tot (vervolg)onderzoek of tot de ontwikkeling of bijstelling van tools. Waar het om gaat: de spellenkoffer helpt om onderwijs en onderzoek te verbinden, ook door de dialoog die uit het gebruik ervan ontstaat.”
De toekomst: van attachékoffer naar hutkoffer?
De koffer is nu nog vooral gevuld met spellen en tools die ontwikkeld zijn door het onderzoeksteam dat werkt aan het thema Kwaliteiten van Leraren. De Academie Educatie heeft echter nog twee andere onderzoeksteams, het ene werkt aan de thema’s Responsief beroepsonderwijs en Leven Lang Leren, het andere aan het thema Leren met ict. Roel: “Hoe mooi zou het zijn als de spellenkoffer straks ook gevuld is met de spellen en tools die door die teams en hun samenwerking met het werkveld ontwikkeld zijn: van attachékoffer naar hutkoffer?”
Wil je meer weten?
Het team Kwaliteiten van Leraren komt graag met de spellenkoffer bij je langs. De koffer wordt dan op maat gevuld: je kunt kennismaken met het hele aanbod rondom De Leraar Centraal of kiezen voor een specifiek thema waar je graag meer over wilt weten. Heb je interesse? Neem dan contact op met Marion.vandeWijdeven@han.nl.
Roel Grol en Marion van de Wijdeven werken beiden in het onderzoeksteam Kwaliteiten van Leraren van de Academie Educatie van de HAN. Dit team is verbonden aan de lectoraten Eigentijds beoordelen en beslissen en Professionaliteit van Leraren. Roel is associate lector De leraar als ontwerper; Marion is opleider, trainer en adviseur.