Bijzonder bezoek in het Bisschop Hamerhuis

In het sfeervolle Bisschop Hamerhuis gingen we in gesprek met Virginia Valentin, Head PA program aan de University of Kentucky, en Geert van den Brink, coördinator MPA aan de HAN.

Door een groeiend tekort aan artsen en de behoefte aan een meer specialistische opleiding voor verpleegkundigen en fysiotherapeuten, is de HAN in 2002 gestart met de master Physician Assistant. Voor het samenstellen van het curriculum nam Geert van de Brink destijds contact op met een aantal Amerikaanse collega’s. Virginia Valentin was hier vanaf 2017 bij betrokken, vanwege haar ruime kennis over het vakgebied en passie voor PA-onderwijs. Destijds was ze nog verbonden aan de University of Utah, maar inmiddels hoofddocent en voorzitter van de afdeling Physician Assistant Studies aan de University of Kentucky (VS). 

Sinds de jaren ’60 is de PA een vast onderdeel van medische faculteiten in de Verenigde Staten. En dit was precies de reden waarom Geert van den Brink de PA’s in de VS consulteerde voor het opzetten van een PA-opleiding in Nijmegen. Met de kennis en jarenlange ervaring uit de VS werd een programma opgezet, specifiek voor de Nederlandse zorg en studenten. De MPA in Nijmegen is sinds de start gegroeid van 13 naar een instroom van ongeveer 70 studenten per jaar. De opleiding biedt een combinatie aan van lesdagen, coschappen en stages.

Een physician assistant is opgeleid om zelfstandig medische taken uit te voeren. De PA diagnosticeert, onderzoekt en behandelt patiënten. De opleiding speelt in op de taakherschikking in de zorg; PA's verlichten de werklast van medisch specialisten. Ze kunnen zelfstandig medische handelingen uitvoeren en medicatie indiceren en uitschrijven, waardoor specialisten op hun beurt meer tijd hebben voor complexe zorgvraagstukken.

Na het afstuderen van de eerste lichting MPA’s in Nijmegen, groeit de behoefte aan kennisdeling rondom het curriculum van de opleiding. Vanaf 2017 wordt de samenwerking hernieuwd en vindt er op jaarlijkse basis een uitwisseling plaats tussen de VS en Nederland met zowel docenten als studenten van de opleidingen. Doel van de uitwisseling is het verder ontwikkelen van het PA-programma, en inspiratie opdoen binnen het internationale zorglandschap. 

Er gaat veel voorbereiding aan een uitwisseling als deze vooraf, maar wat het allemaal waard maakt, is de waardering van studenten. Het is niet alleen leuk en goed voor hun persoonlijke ontwikkeling om op uitwisseling te gaan, maar het vergroot ook de kennis van studenten over hoe de zorg in andere landen georganiseerd is en welke rol de PA daarin heeft. Naast het inhoudelijke programma is er natuurlijk ook tijd voor ontspanning, wat het tot een onvergetelijke ervaring maakt in de loopbaan van studenten. 

De profilering van de PA binnen het werkveld blijft een belangrijk punt van aandacht. Want wat doet een PA nu precies en vormt een PA geen bedreiging voor de taken van de arts? Van den Brink en Valentin geven aan dat de PA een belangrijke rol kan spelen in het personeelstekort in de zorg. Het is een kosteneffectieve manier om de werkdruk bij artsen weg te halen, aangezien de PA zelfstandig medische handelingen kan verrichten. Maar wat betreft profilering en erkenning door het werkveld zijn er nog genoeg stappen te maken. 

Met duurzame contacten in Utah en Kentucky, en nieuwe contacten in zowel Düsseldorf als Londen, blijft de kennisuitwisseling en verdere ontwikkeling van de HAN masteropleiding Physician Assistant centraal staan. Eén van de speerpunten van het samenwerkingsverband voor de komende jaren is om de professionele identiteit en de profilering van de PA een vaste plek te geven binnen het curriculum. Door meer bekendheid van de PA, en met meer erkenning door het werkveld, zijn er genoeg kansen om de PA als opleiding én als beroepsgroep verder te laten groeien.