'Diep leren' stimuleren in een summatieve toetsomgeving. Hoe doe je dat?
'Summatieve toetsing' versus de ontwikkeling 'zelfregulerend leren': het is een uitdaging van formaat. Op 14 oktober verdedigt hoofddocent Jeroen van der Linden zijn proefschrift over het ontwikkelen van zelfregulerend leren in een summatieve toetsomgeving. Met de uitkomsten van zijn onderzoek wil hij ‘diep’ leren stimuleren – door aandacht voor zelfregulatie.
Vraag docenten wat ze willen voor hun studenten en ze geven allemaal hetzelfde antwoord. Ze hopen op echt begrip van de materie, maar beoordelen hun studenten vervolgens vooral op het reproduceren van kennis. Ook veel studenten vinden ‘diep leren’ belangrijk, maar worden met summatieve toetsing niet gestimuleerd hun vaardigheid in zelfregulerend leren te vergroten.
Vier typen lerende en presterende studenten
Jeroen onderscheidt in zijn proefschrift vier typen studenten, ieder met hun eigen mate van vaardigheid in zelfregulerend leren. Dat zijn de bewust voldoende presteerders, de bewust hoog presteerders, de onbewust voldoende presteerders en de onbewust hoog presteerders (bekijk hiervoor de kennisposter).
Summatieve toetsing nodigt uit tot ontwikkeling van zelfregulerend leren
Jeroen: “Mijn onderzoek wijst uit dat de meeste studenten bij summatieve toetsen inzetten op het halen van een krappe voldoende. En die voldoende is voor de meesten haalbaar met studiegedrag dat niet geschikt is voor diep leren. Het gaat bovendien om een eenmalige prestatie, altijd aan het eind van een periode of studiejaar: kennis reproduceren om studiepunten binnen te halen. Daarna wordt er doorgaans geen beroep meer gedaan op het geleerde. Studenten ervaren daardoor geen noodzaak tot ‘diep’ leren, waarmee ook weinig urgentie gevoeld wordt om hun zelfregulerend leren te ontwikkelen.”
De waarde van cijfers is beperkt
Opleidingen en opleiders hebben bovendien nauwelijks inzicht in hoe studenten hun cijfers halen, zegt Jeroen: “We denken te makkelijk: wie voldoendes scoort, heeft alles onder controle. Maar een student die een magere 6 haalt, kan een heel goed gereguleerde leerder zijn: die heeft misschien wel (bewust) gekozen voor minimale inzet om nét die voldoende te halen. Andersom kan een 9 bereikt zijn door keihard, maar inefficiënt te studeren. Die tweede student heeft de zelfregulatie van leren niet op orde, wat leidt tot een minder efficiënt behaald resultaat. Dat is een gemiste kans, die het hoger onderwijs alsnog kan benutten met meer bewuste aandacht voor de relatie tussen summatieve toetsing en zelfregulerend leren.
Promotie online bijwonen?
De promotie van Jeroen vindt plaats op maandag 14 oktober om 13.00 uur bij de Universiteit Maastricht. Je kunt er online bij zijn via YouTube (aanmelden is niet nodig). Wil je graag meer weten? Lees dan het proefschrift.
Jeroen van der Linden is hoofddocent en docent-onderzoeker bij het lectoraat Eigentijds beoordelen en beslissen.
