Is jouw bedrijf klaar voor de energietransitie?
Is jouw bedrijf écht klaar voor de energietransitie? Wat moet jouw specifieke onderneming precies doen om klaar te zijn voor een duurzame toekomst? Voor wie met de handen in het haar zit over deze vraag, biedt een nieuw praktische tool uitkomst, die straks verkrijgbaar is als handige app.
Anna Sabidussi is lector en Associate Dean aan de HAN International School of Business. Samen met Jack Wasser, werkveldpartner van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), ontwikkelde ze de tool Energy Transition Readiness: A Practical Guide. Daarmee kunnen bedrijven op basis van onder meer de organisatieleertheorie kijken of hun specifieke organisatie klaar is voor de toekomst. Momenteel wordt er hard gewerkt om de tool in app-vorm te gieten. De app is daarmee uniek en potentieel revolutionair.
Anna, jij hebt dit model ontwikkeld. Vanwaar het besluit om de hulp van Jack in te schakelen?
Anna: “De HAN werkt natuurlijk in de driehoek van onderwijs, onderzoek en werkveld. Zeker op het gebied van energietransitie betrekken we de stakeholders er graag bij. Ik heb Jack erbij gevraagd omdat hij heel veel expertise heeft op dit gebied.”
Jack: “Als ontwikkelingsbedrijf werken we nauw samen met kennisinstellingen als de HAN. De BOM helpt bedrijven klaar te zijn voor een duurzame toekomst, en investeert in jonge innovatieve bedrijven en duurzame energieprojecten. We werken ook met veel beleidsmakers, grote bedrijven en start-ups. Zo creëren we een soort ecosysteem. Anna is een expert op het gebied van energietransitie voor bedrijven. Zo vormden we een ideaal team.”
Het model dat jullie hebben ontwikkeld helpt bedrijven klaar te zijn voor een duurzame toekomst. Tegen welke problemen lopen ze aan?
Anna: “Het belangrijkst is dat bedrijven niet altijd weten waar verbeterkansen zitten binnen hun onderneming wat betreft duurzaamheid, en vooral waar zij staan in vergelijking met andere bedrijven. Dat zijn de 2 belangrijkste uitdagingen waar ze tegenaan lopen. Daarvoor hebben bedrijven een diagnostische tool nodig, die hen dat precies allemaal laat zien, plus een benchmarking tool om zichzelf temidden van hun peers te positioneren binnen het ecosysteem. Zo zal hun transitie soepeler verlopen.”
In hoeverre is jullie model precies uniek?
Anna: “Het unieke van deze tool, en straks dus applicatie, is dat het zich specifiek richt op organisatorisch niveau. Andere modellen richten zich op technologie en de markt: onze tool is daaraan complementair. Ons model kijkt naar 2 belangrijke dimensies: capaciteit en wendbaarheid. Met capaciteit kijken we bijvoorbeeld naar wat de middelen van een bedrijf zijn: heeft een onderneming de adequate middelen het geld om te investeren in de transitie? Wat is de human capital van het bedrijf? Is er genoeg kennis en expertise aanwezig om de transitie in goede banen te leiden? Is een bedrijf zelfvoorzienend, of kan het dat worden?”
En wat wordt precies bedoeld met wendbaarheid?
Anna: “Leren, en willen leren, is van cruciaal belang voor een bedrijf bij duurzaamheidstransities. Leren bevordert aanpassing, wendbaarheid en de flexibiliteit van een organisatie. Bestaande kennis en nieuwe kennis moet daarvoor onderzocht en omarmd worden. Denk aan nieuwe technologie en het leren van partners en concurrenten. Met onze tool kunnen we precies pinpointen waar een bedrijf staat op het gebied van duurzaamheid, en waar de gaten zitten.”
Jack: “De lijst met wat wij kritische factoren noemen gaan over de belangrijkste elementen voor een succesvolle energietransitie. Welke activa je als bedrijf al hebt, maar ook of je bijvoorbeeld een andere bron van energie kunt gaan gebruiken. Hoe maakt jouw bedrijf gebruik van het energienet op het moment van netcongestie, ga je wat doen met waterstof of elektrisch? Op welke onderdelen moet een bedrijf letten en kan een bedrijf zichzelf verbeteren? Hoe kan het daarbij leren van andere bedrijven? Dat zit echt allemaal in onze tool.”
Als ik dat zo hoor, lijkt het me dat iedereen erom zit te springen?
Anna: “Er zijn inderdaad al behoorlijk wat bedrijven die onze tool hebben gebruikt en enthousiast zijn. Maar de tool is gebaseerd op een paper die Jack en ik hebben geschreven: dat gaan bedrijven natuurlijk niet allemaal zitten lezen. Het gaat dus makkelijker en toegankelijker worden met de app die we momenteel aan het bouwen zijn. Die moet bruikbaar, toegankelijk en impactvol worden. Zelfdiagnose en benchmarking, dus hoe jouw bedrijf presteert in vergelijking met andere, zijn dan middels het beantwoorden van een aantal vragen heel simpel binnen handbereik. Researchers, lectoren en studenten van de HAN werken mee aan het ontwikkelen van het dashboard, samen met lectoren en onderzoekers.”
Wanneer moet de app beschikbaar zijn?
Anna: “Sowieso ergens dit jaar. We vinden het belangrijk dat we onze opgedane kennis delen met anderen, zodat we de app verder kunnen brengen. Daarom is bijvoorbeeld onze paper ook gratis te downloaden. Het is onze bijdrage aan kennis. Het project past naadloos in de HAN-focus op Schoon, Slim en Sociaal. Dit jaar ondersteunt Schoon - SEE onze tool verder en het zwaartepunt faciliteert gebruik ervan binnen de HAN. We zijn namelijk heel gedreven door regionale impact.”
Maar ik neem aan dat de ambitie verder reikt dan Gelderland?
Anna: “Absoluut. We zijn ook bezig op nationaal niveau zodat we onze regio kunnen vergelijken met de rest van Nederland. De app kan geweldige inzichten verstrekken aan beleidsmakers, bijvoorbeeld. De ambitie is dat de app straks wordt gebruikt op internationaal niveau. De HAN gaat straks ook events en workshops organiseren met bedrijfspartners over onder meer een Leven Lang Ontwikkelen. Professionals leren daar dan de skills om onze tool effectief te gebruiken.”
Jack: “Volgens ons is het niet overdreven ambitieus op het internationaal gebruik van de tool. We hebben namelijk een heel praktisch model gerealiseerd waar ieder bedrijf wat aan kan hebben. We hopen dat heel veel bedrijven over de hele wereld de waarde ervan inzien, en begrijpen dat we met z’n allen onderdeel zijn van een ecosysteem op globaal niveau. We gaan workshops en seminars organiseren om de naamsbekendheid van de app te vergroten. We zijn ervan overtuigd dat dit bedrijven gaat helpen in de transitie. Wij promoten verandering en innovatie. Deze tool, en straks deze app, gaat daar zeker bij helpen.”