Zelfstandig Wonen en Vergrijzing

Een onderzoek naar KeuzeThuis in combinatie met energiebesparende maatregelen voor het woningbezit van Woonstichting Valburg.

KeuzeThuis is in 2014 opgezet in samenwerking met de gemeente Overbetuwe, de Woonstichting Valburg, Stichting Samen Zorgen en Driestroom. Het is een initiatief om mensen aan het denken te zetten over de eventuele zorg die men later nodig heeft. Dit in combinatie met aanpassingen aan de woning zodat langer zelfstandig thuis blijven wonen mogelijk gemaakt wordt. De aanpassingen zijn opgedeeld in:

• Het vitale echtpaar
• Het fysiek zorgbehoevende echtpaar
• Een alleenstaande met beginnende dementie

Hoofdvraag
De hoofdvraag van dit onderzoek luidde: 'Hoe kan het KeuzeThuis initiatief toegepast worden op de geschikte huurwoningen van Woonstichting Valburg met als horizon 2026?'

Uitwerking
Woonstichting Valburg is een wooncorporatie met 1.145 wooneenheden in hun bezit. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat 401 eengezinswoningen geschikt zijn voor KeuzeThuis. Tijdens de selectie van de woningen is er per dorp ook naar de woonomgeving gekeken naar de voorzieningen en ontmoetingsplekken rondom de woning, hierbij is rekening gehouden met af te leggen loopafstanden met een rollator. Tevens is er gekeken naar de technische staat van de woning in relatie tot de aanpassingen van KeuzeThuis.

Doordat de aanpassingen niet overal toepasbaar zijn, is er uiteindelijk een selectie gemaakt van welke woningen geschikt zijn voor de pakketten vitaal, fysiek en dementie. De selectie van de pakketten is gemaakt aan de hand van het in dit afstudeerproject geüpdatet behoefteonderzoek (versie 2016).

Als er naar de horizon 2026 wordt gekeken dient op basis van het Energieakkoord het woningbezit van Woonstichting Valburg in 2026 gemiddeld energielabel B te hebben.

Voor langer thuis blijven wonen is er nog geen regelgeving met bijbehorende budgetten. Wél is er de woningwet, waarin staat dat elke wooncorporatie prestatieafspraken moet maken met de gemeente over hun woonbeleid. Deze afspraken moeten corresponderen met de volkshuisvestingsvisie van de gemeente.

Er is binnen dit onderzoek gekeken of de maatschappij geld kan besparen wanneer de gemeente, overheid of zorgverzekeraars het langer thuis wonen zal stimuleren door bijvoorbeeld subsidie te verlenen om een woning aan te kunnen passen. Voor de bewoners van de woningen levert het renoveren van woningen meer op dan geld, namelijk een betere leefomgeving en hoger comfort in de woning.

Conclusie
Er kan geconcludeerd worden dat de businesscase voor energiezuinigheid sluitend gemaakt kan worden door subsidie (STEP) en de woonlastenwaarborg. De maatschappelijk business case (MBC) voor langer thuis wonen daarentegen kan Woonstichting Valburg niet in haar eentje sluitend maken, hierbij heeft het hulp nodig van gemeenten, overheid en zorgverzekeraars.

Eindproduct
Er is een inventarisatiemodel gemaakt om overzichtelijk de totale financiële situatie weer te geven wanneer een woning wordt gerenoveerd. In het model worden alle kosten met de eventuele subsidies en/of leningen weergegeven. Er wordt ook inzichtelijk wat de maatschappelijke business case kan zijn wanneer woningen aangepast worden naar het KeuzeThuis initiatief.

Alle woningen die in het bezit zijn van Woonstichting Valburg zijn in het model verwerkt. Naast het model zijn de potentiële startlocaties voor een pilotproject onderzocht. Deze startlocaties liggen verdeeld over Zetten en Herveld, namelijk 19 woningen in Zetten en 20 woningen in Herveld.

Resumerend
Met dit afstudeeronderzoek (pdf) is een trilogie aan onderzoeken op een zeer uitgebreide en zorgvuldige wijze afgesloten, van een kwalitatief verkennend woonwensenonderzoek, via een kwantitatief grootschalig keuze- en bestedingsonderzoek naar een haalbaarheidsonderzoek op basis van het woningbezit van de Woonstichting Valburg op basis van een MBC.

Daarmee is de cirkel aan de behoeftebepaling en technische haalbaarheid zijde rond en vol perspectief. De maatschappelijke financiële haalbaarheid vraagt echter nog om 2 belangrijke stappen.

Het formeren van allianties van partijen rond de realisatie van bouwkundige, inrichting- en hulpmiddelenpakketten;
Het vrijmaken van budgetten voor de maatschappelijke business case die nog vastzitten binnen verschillende domeinen en termijnen.