Digitale topsport is geen niche meer

Sjoerd: Welkom bij HAN Changemakers, de podcast van de HAN University of Applied Sciences over slimme, schone en sociale oplossingen voor de wereld van morgen. In deze aflevering duiken we in de wereld van Esports. Digitale sporten die allerlei vormen aannemen, zoals racen of schieten, noem maar op. En let wel, dat is niet hetzelfde als gamen. Wie Esports op hoog niveau beoefent, heeft meer weg van een topsporter dan van een gamer. 

MUZIEK: Leader Changemakers-podcast 

Sjoerd: Mijn naam is Sjoerd en ik ben op bezoek bij het Arnhemse Papendal. Hier is het Esports Talentcenter Gelderland gevestigd, een initiatief waarin de HAN een belangrijke rol speelt. Hier wordt vandaag hard getraind, onder andere door Esporter Stan Vlietstra. En die zie ik al in zijn stoel zitten. Een stoel met een stuur voor zich en ik zie drie schermen om hem heen. Op die schermen wordt druk geracet. Ik ga eens even kijken of ik hem even kan storen. Hallo Stan, wat ben je precies aan het doen? 

Stan: Ja, we zijn nu aan het trainen voor een aankomende competitie. 

Sjoerd: Wat houdt dat trainen in? Ik zie dat je aan het racen bent. 

Stan: We zijn nu tegen elkaar aan het racen. Dat je gewend raakt aan elkaar inhalen of juist verdedigen. Dat is vooral om straks in de race te weten waar je kan aanvallen of waar je juist moet verdedigen. 

Sjoerd: Los van het gewoon trainen met het racen met een stuur. Er is ook nog aandacht volgens mij voor fysieke training en dergelijke. Heb ik dat goed? 

Stan: Ja, dat klopt. Eén keer in de drie weken komt er een trainer en die helpt ons en die traint ons. Dan doen we ook bijvoorbeeld reactiespelletjes. 

Sjoerd: Er is ook een rol voor een psycholoog begreep ik. Klopt dat? 

Stan: Ja, dat klopt. Die helpt eigenlijk met het mentale gedeelte. We hadden een paar workshops daar ook van gekregen. Met bijvoorbeeld de aandachtcirkel. Als je gefrustreerd bent of er gaat iets fout, hoe je dan zo snel mogelijk weer in de zone komt dat je optimaal kan presteren. Die helpt ook bijvoorbeeld met voorbereiding zodat je niet al te zenuwachtig wordt. Want eigenlijk als je te zenuwachtig bent, dan ga je er alleen maar slechter van rijden. Maar dat is soms wel moeilijk te onderdrukken. Zeker als je bijvoorbeeld een grote competitie hebt waar je dan echt iets kan winnen. Ja, dan wil je natuurlijk winnen en dan kun je wel heel zenuwachtig worden, wat alleen maar negatief beïnvloedt. 

Sjoerd: Wat is voor jou de meerwaarde van dit centrum? 

Stan: Nou eigenlijk alles wat ik net heb benoemd. Dat voegt toe aan je prestatie, dus dat is eigenlijk allemaal meerwaarde. Ook de kennis van welke kampioenschappen er zijn. Wij weten dat soms niet altijd. Welke leuke en goede kampioenschappen er zijn. Die krijgen we dan vanuit de coach, Isaak, mee. Van hé, ik zou hier aan meedoen. En dan kunnen wij daar weer aan meedoen en onszelf laten zien. 

Sjoerd: Ja, dankjewel. Je had het al even over Isaak. Die zit naast mij. Dat is jouw trainer/coach. Ik ga ook even kijken of ik die heel even mag storen. Dag, Isaak. 

Isaak: Goedemorgen. 

Sjoerd: Jij bent nu ook aan het racen, maar normaal doe je dat niet zelf toch op zaterdag? 

Isaak: Nee, op zaterdag niet. Dan zit ik vaak achter. En dan geef ik Stan en Dylan aanwijzingen over hoe ze sneller kunnen gaan op het circuit. Racevoorbereidingen zoals wat we nu aan het doen zijn. En ik vond dat Stan ook een mooi verhaal hield, terwijl ik hem onder druk zette op het circuit. Wat je niet kan zien hier. Ik zat de hele tijd op zo’n achterbumper, maar hij hield zich sterk. 

Sjoerd: Ja, het ziet er heel leuk uit moet ik zeggen. En ik durf het bijna niet te vragen, maar mag ik straks ook even een rondje racen? 

Isaak: Zeker weten, zeker weten. 

Sjoerd: Ja, ik zit inmiddels achter het stuur en ik maak gelijk een schakelfoutje. Dit is moeilijker dan het lijkt. Als je één keer een remfoutje maakt, dan lig je er ook gelijk af. Ik lag net in de grindbak en dat voel je ook echt in het stuur. Het is best wel pittig dit. Ik kan me voorstellen dat als je dit drie uur achter elkaar doet, dat je er best wel moe van wordt. Ik zit niet op te letten. Oh, daar gaat ie. Vol in het grind en het gras, net niet in de kant gelukkig. Nou, we zijn inmiddels gefinisht en ik heb besloten dat ik dit racen overlaat aan de echte Esporters. Dit is een flinke uitdaging. Heren, bedankt voor dit inkijkje in de trainingsdag. Ons gesprek wil ik graag voortzetten in de podcaststudio. Daar zit een extra gast op ons te wachten. 

Sjoerd: We zijn inmiddels aangeschoven in de studio en praten hier verder met Stan Vlietstra, maar er is ook nog een extra gast aangeschoven. Bertrik Berfelo, hij is als docent en onderzoeker verbonden aan de Academie Sport en Bewegen van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Met als expertisegebied Sports Economics en Strategic Sports Management. Zeg ik dat goed? 

Bertrik: Zeker ja, dat zeg je helemaal goed. Ik ben ook nog onderzoeker bij het Sports Economics Research Center, dus dat doe ik daarnaast ook nog. En in de rol waarvan ik hier zit, ben ik ook hoofd van e-sports en gaming en leid ik het project e-sports en gaming, de Nieuwe Gelderse Kracht. Daar doe ik ook nog heel veel onderzoek in. Waaronder met een collectief van onderzoekers uit 51 verschillende landen. 

Sjoerd: Kijk aan, je hebt een volle agenda, begrijp ik? 

Bertrik: Zeker. Ja, dat klopt inderdaad. Ik hoef me niet te vervelen. 

Sjoerd: En je weet ontzettend veel van Esports. 

Bertrik: Ja, dat durf ik wel te stellen. 

Sjoerd: Ja, mooi zo. Want daar gaan we het vandaag over hebben, over Esports. Maar ik denk dat toch wel 9 van de 10 luisteraars van deze podcast niet weten wat Esports zijn. Kun je me daar even meenemen? Wat zijn Wsports? 

Bertrik: Ja, tuurlijk. Het is iets wat voor veel mensen nog onbekend is inderdaad. Esports is eigenlijk niets meer dan een afkorting van electronic en sports. Dat bij elkaar vormt Esports. Het is een beetje in de jaren negentig is dat ontstaan en vooral games uit de jaren negentig, zoals Doom of meer in Azië ook Starcraft. Dat zijn van die games die in het begin van het Esports tijdperk eigenlijk populair waren. Dus waar je het dan eigenlijk over hebt, zijn het spelen van videogames, videospellen op een competitief niveau in dat opzicht. Sommige mensen die maken er nog echt van dat het op hoog niveau moet zijn of topniveau, maar ik maak daar graag een beetje nuance in. Dus dat we echt Esports hebben op topniveau, hoog niveau, ook echt wel gericht op prestatie, maar ook wel op participatie. 

Sjoerd: Ja, want ik kan me voorstellen dat we als mensen Esports zien dat ze zoiets hebben van: hé, maar dit is toch gewoon een game, een computerspel. Maar dat verschil tussen een game en Esports zit hem dus in dat competitieve niveau waarop je het beoefent. 

Bertrik: Ja, het zit hem enerzijds in het competitieve, maar het zijn ook bepaalde titels. Dus het zijn wel titels daarin ook weer die vormen dat het een Esport is. Esports zijn altijd videogames, maar niet elke videogame is een Esport. 

Sjoerd: Ja, we zitten hier naast een aanstormend talent als het gaat om Esports. Stan, ben je zelf ook gamer geweest voordat je e-sporter werd? 

Stan: Niet zo veel eigenlijk, want ik vond het nooit zo leuk als er niet iets competitiefs achter zat. Dus op het begin deed ik dat dan met mijn broertje. Dan deden we zelf al competities tegen elkaar. Pas toen ik echt achterkwam van: hé, er zijn competities voor het racen dan, wat ik dan doe, toen begon ik het echt interessant te vinden eigenlijk. 

Sjoerd: Ja, en jij doet aan racen, maar er zijn allerlei verschillende soorten Esports. Welke soorten zijn er eigenlijk? 

Bertrik: Ja, er zijn echt een heleboel te benoemen, dus ik denk dat je wel echt over tien verschillende kan praten in die vorm. Maar Fortnite bijvoorbeeld. Fortnite is volgens mij best wel een bekende titel. Maar je hebt ook sportgames, zoals FC24, voorheen FIFA is wel vrij bekend. Maar ook wat Stan dus doet, dus echt de racing games zoals iRacing en Assetto Corsa. 

Sjoerd: Hoe hebben die e-sports zich ontwikkeld de afgelopen jaren? 

Stan: Het werd eigenlijk heel groot in de coronaperiode. Toen zat natuurlijk iedereen thuis, ook de echte coureurs, dus bijvoorbeeld Max Verstappen. En toen kwam heel veel dat livestreamen op, dus ook voor het goede doel. Daar zagen dus heel veel mensen ineens, de echte coureurs, in de sim stappen eigenlijk. De sim is het virtuele autoracen, dus wat ik doe eigenlijk, dat noemen we de sim. Simulatie staat dat voor. Toen zag je dus ineens alle echte coureurs zeg maar dat doen en toen werd het dus in één keer van: hé, het is echt iets serieus, want die namen dat heel erg serieus. 

Sjoerd: Ja, Max Verstappen is ook gewoon e-sporter dus. 

Stan: Ja, ja, die doet ook echt mee aan hele grote wedstrijden. En die moet dan ook echt z'n best doen om op de snelheid te komen. Dat is niet zomaar even gegeven dat hij er ook bij zit. Maar ja, in die periode is het dus heel erg groot geworden. Er kwamen steeds meer bedrijven die zich hierin gingen specialiseren en producten maken. Zo is dat natuurlijk enorm gegroeid. 

Sjoerd: Ja, zie jij dat ook gebeuren Bertrik? 

Bertrik: Ja, nee, zeker. Dat was dus eerst echt wel een vrij niche. Dat voor bepaalde enthousiastelingen Esports echt wel heel interessant was. Maar nu zie je dat inderdaad van een veel breder publiek eigenlijk wel de interesse werkt en dat er ook echt geld in te verdienen is. Dat je ook gewoon je werk er echt van kan maken. Dus inderdaad wat Stan denk ik heel goed aanhaalt. De streaming platforms zoals Twitch en YouTube Gaming, die hebben echt bijgedragen aan dat ze een heel grote publiek konden bereiken. Natuurlijk ook veel interessanter voor bedrijven en adverteerders om daar iets mee te doen. Er zijn echt wel over 500 miljoen mensen, toegewijde Esports fans die daar naar kijken. 

Sjoerd: Sorry, hoeveel? 

Bertrik: 500 miljoen. Dan hebben we echt over toegewijde mensen die wel bijna wekelijks dan iets kijken. Dus je hebt ook nog een beetje de casual mensen, dus die kijken in wat mindere mate. 

Sjoerd: Dat is eigenlijk een hele nieuwe economische tak die is ontstaan in de sportwereld. 

Bertrik: Ja, je hebt echt over analisten die erbij komen kijken, die de hele wedstrijden gaan analyseren en coaches, er zit een heel ondersteunend team aan personeel achter zo'n Esportsteam ook. Dus dat is een hele economie op zich. 

Sjoerd: Ja, om even aan te geven dat het geen kleine niche is, wil ik even met jullie kijken naar een video, namelijk van een Esports wedstrijd. Ja, voordat ik ga zeggen wat het is, wil ik gewoon eerst even de luisteraar laten meeluisteren. Hier komt ie. 

GELUID: Esports wedstrijd 

Sjoerd: Ja, waar hebben we naar gekeken? Wat was dit? Het klonk groots. 

Bertrik: Ja, inderdaad. Ja, dit is eigenlijk een stadion vol. Dit was in Frankrijk. Dat is een evenement georganiseerd door Karmine Corp, een Frans Esportsteam. Dat was in Parijs, in La Défense, het stadion. Daar hebben 30.000 mensen eigenlijk Esports geconsumeerd. 

Sjoerd: 30.000 mensen gewoon live om te kijken naar hoe mensen aan het Esporten zijn. 

Bertrik: Ja, en om de groei daar aan te geven. Vorig jaar, de vorige editie die ze hebben georganiseerd, waren er 12.000 mensen. Het is echt wel ook enorm gegroeid. Die mensen zitten daar zes tot zeven uur gewoon naar wedstrijden te kijken, Esports-wedstrijden. 

Sjoerd: Wacht even, zes tot zeven uur? 

Bertrik: Ja, er worden meerdere games gespeeld, meerdere titels, meerdere teams spelen tegen elkaar. Mannenteams, vrouwenteams, gemengde teams. Ja, dus die zitten daar zeven uur in zo'n stadion. 

Sjoerd: Jeetje, ik vind af en toe een potje voetbal lang duren, maar zeven uur in een stadion zitten. Ben je daar ook weleens bij geweest, Stan, bij zo'n lange sessie? 

Stan: Nee, ik ben nog nooit ergens fysiek naartoe geweest eigenlijk. Ik kende het ook eigenlijk helemaal niet, want dat is ook wel grappig van Esports. Iedereen zit best wel in zijn eigen wereldje. Dus totdat ik hier een beetje onderzoek in ging doen, kwam ik daar eigenlijk ook pas achter dat het eigenlijk zo groot was. Dus dat is wel grappig. 

Sjoerd: Ja, kijk aan. Dit is ook een hele andere tak van sport natuurlijk. Want wat speelden ze hier in het stadion? 

Bertrik: Rocket League is volgens mij het stukje wat jij liet zien, maar ook andere titels werden daar gespeeld, dus meerdere titels, maar geen racing in dat opzicht. Dus dat is waarom Stan het waarschijnlijk niet kent. 

Sjoerd: Nee, want Rocket League, dat is een soort, ja, hoe moet ik dat uitleggen, een soort balsport, maar dan met auto's, toch? Je moet scoren. 

Bertrik: Het valt inderdaad onder de sportgames. Dus het is inderdaad een soort voetbal, voetbalgame is het. En naast dat die mensen natuurlijk daar met 30.000 zitten, hebben we het ook over 150.000 mensen die dan online ook nog eens kijken. Dus wat het totale bereik is, echt wel richting de 200.000 mensen die naar zo'n evenement kijken. 

Sjoerd: Ja, ongelofelijk. 

Bertrik: Ja, dat is echt heel groot. Dit jaar hopelijk krijgen ze hun eigen stadion. En dat is uniek, want dan zijn ze echt het eerste Europese Esportsteam met een eigen stadion. 

Sjoerd: Ja, als je het zo bekijkt, het is zo professioneel. Maar dat strookt niet helemaal, denk ik, bij het beeld wat mensen hebben van, ja, om toch nog even het woord gamen te noemen. Gamen gaat samen met korte nachten, slecht eten, veel pizza, Red Bull, dat soort dingen. Herken je dat, Stan? 

Stan: Bij het gamen wel een beetje natuurlijk. Er zullen altijd mensen zijn die zo gamen. Bij Esports herken ik dat eigenlijk totaal niet. Dat is echt totaal anders, want alles is daar ook gericht op prestatie en dat klinkt misschien gek, maar dat is bij normaal sporten ook. Je wil winnen. En als je niet wint, dan wil je er alles aan doen om dan weer dichterbij wel winnen te komen. En als jij dus slecht slaapt bijvoorbeeld, dan heeft dat een negatieve invloed op je prestaties. Dus dan ga je dat niet doen. 

Bertrik: Het is echt wel over een kam scheren, heel stereotyperend om te zeggen: ja, het is slecht en het is ongezond voor je. En tuurlijk, alles waar 'te' voor staat is niet goed, behalve tevreden. Maar volgens mij is het veel belangrijker om het juist dan een beetje daar weg te halen uit die hoek en ook jongeren mee te nemen en te laten zien van wat het goede voorbeeld is en wat Stan en zijn andere collega talenten laten zien. Want het is niet alleen maar achter een beeldscherm zitten. Het is ook de fysiek trainer en de sportpsycholoog en de diëtist. Het is gewoon een heel programma als je een echte Esporter wil worden op topniveau. Dus ja, Stan heeft in dat opzicht ook gewoon een goede voorbeeldfunctie van hoe we het eigenlijk graag wel willen zien. Ik denk dat dat ook de meerwaarde ook wel ervan is. Dat het we juist een beetje uit dat stigmatiserende hoekje halen. Als we even een beeldspraak houden uit de zolderkamer en juist naar ons toetrekken en laten zien van ja, op deze manier kan het ook. 

Sjoerd: Ja, je kan het heel serieus nemen. Het kan samen een gezonde levensstijl. En wat zie je gebeuren ook bij e-sporters? Wat zijn de vruchten die ze uiteindelijk plukken van hun trainingen en de wedstrijden die ze doen als je kijkt naar iemands ontwikkeling? 

Bertrik: Nou ja, volgens mij wat ik van de zijlijn dan meekrijg, is inderdaad dat ze zich gewoon heel goed ontwikkelen in de vorm van dat ook sociale contacten veel beter zijn, dat ze beter communiceren. Maar ze halen ook gewoon hele goede sportieve prestaties. We hebben ook echt al wel wat wedstrijden gewonnen en toernooien gewonnen met de talenten, dus dat laat het ook zien. Maar misschien dat Stan daar meer over kan zeggen hoe hij dat ziet of hoe hij dat ervaart. 

Stan: Nou, ik vond dat sociale vaardigheden wel echt een goed punt, want dat is iets waar ik zelf ook wel heel erg in ontwikkeld ben door de Esport. Zoiets als dit, zeg maar, dat was voor mij voor dat ik Esports ging doen echt ondenkbaar. Een podcast opnemen. En eigenlijk is Esports dan best wel een veilige manier om dat te leren, want eigenlijk zit je altijd in Discord. Dat is een programma waarmee je dan praat met de anderen. Je ziet elkaar niet, dus dat is best wel eenvoudig om dan te gaan praten. En daarnaast onder druk presteren, ook bijvoorbeeld dan weer op school. Als je net tentamen hebt, dan is iedereen zenuwachtig. En bij mij valt het dan wel mee, want ik weet gewoon wat ik moet doen. 

Sjoerd: Jij hebt geleerd hoe je daarmee om moet gaan. 

Stan: Ja, want eigenlijk heb ik veel meer druk als ik een belangrijke race heb dan bijvoorbeeld dat ik een toets moet maken. Dus dan dat maakt je ook wel weer kalmer, zeg maar. 

Sjoerd: Eigenlijk wat je leert in Esports, dat kun je heel goed meenemen naar andere facetten van je leven. 

Stan: Ja, het werkt eigenlijk twee kanten op denk ik. Want Esports is denk ik een 50 procent is echt kunnen en 50 procent is mentaal, zeker bij het racen. Daar zit alles op duizendsten. Iedereen kan die ronde rijden eigenlijk. Maar wie doet het op het moment dat het moet? En dat werkt dan ook weer de andere kant op, dat je dan in je normale leven dan ook weer beter met die druk om kan gaan. 

Sjoerd: Ja, mooi. Helder wat de voordelen zijn van Esports. Bertrik, jij doet op de Han eigenlijk allerlei zaken rondom Esports. Het is nogal een lijstje waar je je mee bezighoudt. Kun je mij eens meenemen? Wat doet de HAN op het gebied van Esports? 

Bertrik: We begonnen ermee eigenlijk met niet hele grote ambities. Het werd eigenlijk gestart vanuit het project van Gaming & Esports: de nieuwe Gelderse kracht. Daar zijn we mee begonnen en daar hebben we bepaalde pijlers in aangebracht, zoals onderzoek en innovatie, voorlichting, maar natuurlijk ook talent zit daarbij. En wat we doen binnen onderzoek, kijken we vooral ook wat kan gamen? Wat kan Esports? Wat voor een rol heeft dat? En hoe kan het bijdragen aan het beantwoorden van complexe maatschappelijke en relevante vraagstukken eigenlijk daarin? Dus denk ook aan inclusie en sociale cohesie. Ik zeg altijd wel, eigenlijk is gamen de meest inclusieve vorm van sporten. Want bijna iedereen kan meedoen met de kleine aanpassingen en ook is er heel weinig niveauverschil daarin. En ook het presteren onder druk. Daar kijken we naar de special training van het traditionele sport, ook bij de Eports, maar ook wat kan het fysiek en cognitief doen met de mensen? En als ik op innovaties testen inzoom, dan zien we dat nog steeds eigenlijk wel in een vrij hoog tempo zitten van de digitale revolutie en dat de maatschappij vraagt om digi- en data-vaardige professionals. Dus we schaffen innovaties aan. We kijken ook hoe we ze kunnen doorontwikkelen, hoe we studenten daarin kunnen meenemen, nieuwe software, nieuwe hardware. 

Sjoerd: Dat lijkt me wel een heel leuk onderdeel om aan bezig te zijn. Want wat voor innovaties komen daar bijvoorbeeld voorbij? 

Bertrik: Ja, we hebben natuurlijk VR-brillen. Als we kijken naar bijvoorbeeld exergaming, wat exercise is en gamen bij elkaar, is VR, virtual reality, een hele goede manier om dat te implementeren. Dus we hebben ook een heleboel van die digitale technologieën, zoals digitaal boksen of digitaal tafeltennis. Wel vaak van die traditionele sporten. Maar we hebben ook een HADO-set, dat is digitaal trefbal. Trefbal 3.0 noemen ze het ook wel eens. En augmented reality, dus dat is eigenlijk de fysieke wereld met een digitale laag eroverheen. 

Sjoerd: Wat zie je dan door die bril als je aan de trefballen bent? 

Bertrik: Ja, daar zie je dus van die lichtgevende ballen die je op mensen gooit, maar ook schilden die je op kan werpen om jezelf te beschermen. Dus je ziet eigenlijk een digitale laag. Dat hebben we ook en dat wordt heel goed ontvangen door mensen. Quell, dus een band met weerstandsbanden waar je verschillende sterktes in kan aanbrengen, zodat je fysiek ook jezelf kan uitdagen daarin. Dus dat hebben we ook. We hebben verschillende dingen, vrij veel gericht op exergaming, maar ook wel echt op Esports met bijvoorbeeld van die game cases. Ja, kijkend naar ook de rol die we vervullen als HAN en dat we mensen graag ook informeren en kennis overdragen. We hebben ook een zogenaamde roadshow. Dus we gaan echt de provincie in richting de basisscholen, groep 6, 7, 8. En dan proberen we kinderen ook bewust te maken van wat is bewust gamen? Wat is gezond beeldschermgedrag? Wanneer wordt het teveel? Wanneer wordt het een probleem? Niet alleen de kinderen, ook de leerkrachten nemen we daarin mee. Dus we doen ook een gegamificeerde, noemen ze dat, gymles. Dus echt elementen uit een game zoals Fortnite naar de gymzaal toebrengen om kinderen daarmee in beweging te brengen. Dat heel mooi ook bij hun belevingswereld aansluit. En daarna informeren we de kinderen, de leerkrachten. We geven ze ook nog informatie mee voor papa en mama thuis, zodat die ook nog wat meer informatie hebben van wat is nou bewust en wat is nog steeds gezond? En wanneer wordt het een probleem? 

Sjoerd: Ja, dat is echt gericht op gamen dus. 

Bertrik: Ja, dat is wel gericht op gamen vooral. Dus nog niet zozeer op Esports. Maar zoals ik al eerder zei, gamen doet bijna iedereen. En als we kijken naar mensen vanaf 2010, generatie Alpha, 94 procent gamet wel eens. 

Sjoerd: En gamen is ook de opmars naar e-sports kan ik me voorstellen. De meeste mensen die Esports doen, die beginnen ergens wel op die zolderkamer met FIFA of een ander spel. 

Bertrik: Ja, precies. Dat is eigenlijk wel een beetje de poort of de gateway inderdaad naar het Esports toe. Dus daar begint het inderdaad. En ook daar kunnen we dus weer laten zien, maar ook door de talenten daarin mee te nemen in zulke voorlichtingslessen. Kijk, dit is het voorbeeld. Wij kunnen het wel vertellen, maar het is natuurlijk veel aansprekender als zo'n talent dat ook laat zien en vertelt van hoe hij dat zelf ervaart. Ik denk dat we dat in deze podcast ook wel merken van hoe Stan het verhaal vertelt. En als laatste. Dat is inderdaad ook het Talent Center waar jullie geweest zijn. Ik denk dat we daar echt wel een volwaardig talentenprogramma neerzetten met goede begeleiding. Echt top coaches uit Nederland. Fysiek trainers, sportpsycholoog, diëtist, die allemaal Esports-talenten proberen naar een hoger niveau te tillen. Dus wij zijn echt wel een beetje, als ik dan terug refereer aan het theoretisch model waar ik zelf mee bezig ben, zitten wij tussen het Esports op hoog niveau en het Esports gericht op prestatie. Dus van Esports naar prestatie richting Esports op hoog niveau. Daar vervullen wij eigenlijk een rol in als talentencentrum. 

Sjoerd: Ja, dat kunnen jullie niet alleen. Jullie werken samen met heel veel partijen in die branche. Met welke partijen werken jullie samen? Heb je daar een paar voorbeelden van? 

Bertrik: Ja, nou ja, zoals je al merkt is het inderdaad een heel groot project geworden. We begonnen denk ik met een stuk of zevental consortium partners, maar nu zijn we inmiddels al richting de 40. Dus allemaal opnoemen wordt een beetje te veel. En dan ga ik sowieso iets of iemand vergeten, dus laat ik me daar niet aan branden. 

Sjoerd: Waar moet je ongeveer aan denken? 

Bertrik: Ja, je hebt profit, non-profit hebben we het over. Andere onderwijsinstellingen, hbo, mbo, maar ook wo. Overheid. Studentenvereniging doen we wat mee, zoals Doorruns, wat echt een Esports vereniging is van studenten van de Radboud Universiteit en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. En belangenorganisaties. Dus eigenlijk alles, omdat we ook wel gewoon merken dat al die partijen de meerwaarde zien van Esports dan wel gamen. En hoe dat kan bijdragen aan bepaalde doelstellingen die ze hebben. Dus als we weer terug gaan naar inclusie of sociale cohesie of veiligheid op straat. Dan zou Esports daar een hele grote bijdrage in kunnen leveren. 

Sjoerd: Veiligheid op straat, wat heeft dat met Esports te maken? 

Bertrik: Nou ja, zoals we zien, in sommige aandachtswijken zijn jongeren vaak buiten, veel op straat. Dat hoeft niet altijd te leiden tot problemen, maar dat kan wel. Daarin zien we dus als we daar Esports naar de wijken toe brengen, en ook echt structureel aandacht aan besteden door een competitie op te richten. We laten de aandachtswijken de strijd met elkaar aangaan, dat het dan gewoon de jongeren naar binnen toetrekt en dat ze samen ook iets hebben om te gaan doen. 

Sjoerd: Het is een verbindende factor.  

Bertrik: Ja, en natuurlijk hebben we daar ook heel mooie Cruyff Courts voor en dat soort zaken. Dat spreekt de ene doelgroep aan en wij spreken een andere doelgroep aan. En op deze manier proberen wij daaraan bij te dragen ook. 

Sjoerd: Ja, en wat is jullie overkoepelende missie om het zo maar even te noemen? Waar willen jullie Esports naartoe brengen de komende jaren? Grote vraag. 

Bertrik: Ja, dat is inderdaad een grote vraag. Waar willen we Esports naartoe brengen? Nou, ik denk dat Esport zich sowieso blijft ontwikkelen en dat het ook nog wel zal blijven groeien. Er komen gewoon meer teams, meer sponsoren, meer kijkers. De infrastructuur wordt beter, zoals het stadion van Karmine Corp. Dat laat ook al zien dat er meer stadions komen, meer evenementen, grotere prijzenpotten. Ik denk dat onze missie daarin is om Esports enerzijds dus nog verder van het stereotyperende en het stigmatiserende beeld af te helpen. Maar door ook zelf onderzoek te blijven doen, te kijken van hoe kan het van meerwaarde zijn? Op welke manier? En hoe kan dat ook weer bijdragen aan een gezonde levensstijl? Je kan innovatie of je kan iets neerzetten. Je kan een console neerzetten, je kan zo’n HADO-set neerzetten. Prima. Maar je moet er ook aandacht aan besteden en te kijken hoe kan je het inzetten? Op welke manier draagt het bij aan de doelen die we hebben? Dus iets neerzetten of ergens maar geld tegenaan gooien is niet meteen een oplossing. Je moet er ook aandacht aan besteden, onderzoek naar doen en continu blijven verbeteren. Ik denk dat dat wel een missie is van ons om mee te gaan met die ontwikkelingen daarin. En vooral ook mensen te informeren en bewust te laten gamen en Esporten. 

Sjoerd: Ja, mooi. En Stan, welke trends zie jij in Esport land en hoe zie jij de toekomst van Esports? Ik neem aan dat je vooral kan spreken over jouw tak. 

Stan: Ja, ik spreek dan vanuit het racen. Nou, het wordt serieus steeds groter. Het wordt ook steeds serieuzer genomen door grote organisaties in de autosport. Bijvoorbeeld nu heeft bijna elk Formule 1-team wel een race team of een faciliteert een race team. De competities worden steeds groter. En wat ook een hele grote ontwikkeling is: de stap van het Esport naar het echte racen. Die stap wordt eigenlijk steeds kleiner. Nu met lokale competities kun je eigenlijk al de prijs winnen om in een echte auto te kunnen stappen. Dat heb ik bijvoorbeeld zelf ook gedaan. Ik heb een competitie gewonnen, in Nederland gewoon. Daardoor kreeg ik mijn race licentie en de cursus die erbij hoort. Die kreeg ik als prijs. En dat is eigenlijk wel de grootste ontwikkeling die je nu ziet: de stap van e-sport naar het echte racen. 

Sjoerd: Ja, het lijkt ook zodanig op echt racen dat het een opstapje is naar het echte baan. 

Stan: Ik denk dat het niet veel langer gaat duren voordat niet iemand vanuit de karts naar de autosport gaat, maar vanuit het simracen naar de autosport. En er zijn nu al een paar voorbeelden van.

Sjoerd: Kijk, dus de nieuwe Max Verstappen die komt uit Esport. 

Stan: Dat zou zomaar kunnen, denk ik. 

Sjoerd: En voor jou persoonlijk, wat heeft de toekomst voor jou in petto? 

Stan: Ja, dat weet je natuurlijk nooit. Zeker niet in zo'n snel veranderende wereld. Maar ik ben op dit moment een beetje aan het praten met een Esportsteam waar ik dan misschien naartoe kan. Daar hoop ik dan bij te kunnen komen, snel. Dat is dan nog net niet het topniveau, maar net één stapje daaronder nog. En dan in de toekomst hoop ik natuurlijk wel nog die stap naar dat echte hoogste niveau te halen en misschien er zelfs wel geld mee te kunnen verdienen. 

Sjoerd: En als je die stap redt, hoe ziet je leven daar dan uit? Elke dag trainen, elke weekend racen? 

Stan: Ja, elke dag trainen denk ik wel. Net zoals dat een topsporter elke dag traint. 

Bertrik: Ik denk ook dat die ambitie die Stan heeft en dat hij er zijn werk van wil maken. Ik denk dat dat ook wel heel goed illustreert van wat iedereen ziet, wat de mogelijkheden zijn. Als we kijken naar vier jaar geleden waren de inkomsten vanuit Esports echt nog, de marktwaarde was zeg maar rond de 1 miljard. Nu zitten we rond de 1,7 miljard. Ik denk dat het volgend jaar over de 2 miljard gaat. Dus er zit ook een enorme economische groei achter. 

Sjoerd: Wat betekent dat voor het salaris van een e-sporter? Kun je daar goed van leven? 

Bertrik: Ja, dat denk ik wel. Je hebt gewoon je inkomsten vanuit wat je krijgt vanuit je team, maar je hebt ook je prijzengeld. Dus er zit ook wel een soort van prestatiebeloning aan in dat opzicht. Dus dat zegt ook wel wat. Die prijzenpotten die nemen ook toe, zoals de International Dota 2, daar zit 40 miljoen in de totale prijzenpot. Dat zijn echt wel grote prijzen. En vorig jaar, in heel 2023, alle prijzengelden bij elkaar, dat ging over de 500 miljoen heen. Daar zit echt wel, zit echt wel potentie ook in. Tuurlijk zit een bepaalde nuance ook bij. Dus je moet het ook niet te groot maken in dat opzicht. Goldman Sachs zei in 2018 volgens mij dat we nu al over de 3 miljard zouden gaan qua Esports. Dat is het niet geworden. Ik denk dat het wel blijft groeien, dat dat ook rond de 15 tot 20 procent zal blijven groeien elk jaar, jaar op jaar. Maar dat daar ook wel een bepaalde nuance in aan te brengen is. Dat er voor mensen zoals Stan inderdaad, en die die ambities hebben, dat er steeds een grotere kans is, significant grotere kans, dat ze ook daadwerkelijk daarvan gewoon hun werk kunnen maken. 

Sjoerd: Ja, dat is een mooi vooruitzicht, Stan. 

Stan: Ja, aan de andere kant wordt het ook wel steeds moeilijker omdat het dus steeds groter wordt, willen ook steeds meer mensen de stap maken. Dus de vijver waarin de teams kunnen vissen, wordt ook steeds groter natuurlijk. Maar de kans op slagen is natuurlijk ook steeds grote, dus dat is wel mooi. 

Sjoerd: Je bent goed op weg bij het Talent Center, dus ik heb er alle vertrouwen in. Bedankt voor het leuke gesprek. En beste luisteraar, bedankt voor het luisteren naar HAN Changemakers, een podcast waarin we op zoek gaan naar slimme, schone en sociale oplossingen voor de wereld van morgen. Mis geen een enkele aflevering en abonneer je op de podcast in je favoriete podcast-app.