Achtergrond

De betrokken lectoren en onderzoekers proberen op allerlei manieren mensen met een laag onderwijsniveau en/of laag inkomen te bereiken, werven én betrekken bij hun onderzoek. Dat vergroot de generaliseerbaarheid en toepasbaarheid van de onderzoeksresultaten. Bovendien is er zo een reëlere kans dat hun onderzoeken daadwerkelijk bijdragen aan het verkleinen van die sociaaleconomische gezondheidsverschillen.  

Kwetsbare ouderen en hun zorgnetwerken 

Dit project richt zich op zorgnetwerken van kwetsbare ouderen. Dat zijn ouderen die door een opeenstapeling van meerdere kleine ziekten een grotere kans lopen op ernstige aandoeningen. De overheid wil dat netwerken van informele zorg meer zorg voor hun rekening gaan nemen. Ook wordt een groter beroep gedaan op de inzet van vrijwilligers. Dit vraagt samenwerking en afstemming in het zorgnetwerk, zodat de bijdrage van zorgverleners en alle andere partijen beter kan worden benut. 

Onderzoeksvraag over zorgnetwerk 

De onderzoeksvraag is: welke interventies en maatregelen kunnen het zorgnetwerk versterken? Voor het zorgnetwerk ontwikkelen we een ondersteuningsprogramma. Daarbij gaat het om steun voor de kwetsbare oudere en cliëntuitkomsten in de vorm van zorg voor: 

• stabiele zorgsituatie; 
• kwaliteit van leven; 
• cliënttevredenheid. 

Het effect van het ondersteuningsprogramma onderzoeken we in een pilot studie. 

Netwerkmechanismen 

Netwerkmechanismen staan centraal in het onderzoek. Hoe gedragen mensen zich in het zorgnetwerk? Hoe wordt hun onderlinge interactie effectief? De veronderstelling: zodra leden van het zorgnetwerk deze netwerkmechanismen beter kunnen hanteren, wordt het totale zorgnetwerk voor de kwetsbare oudere ook effectiever. 

De netwerkmechanismen zijn:

• Navigatie
  • Hoe zoek je naar de ondersteuning/hulpbronnen die je nodig hebt? 
  • Welke contacten maak je daarvoor?
• Onderhandelen
  • Hoe verdeel je de zorgtaken met elkaar? 
  • Hoe stem je daarover af in de dagelijkse praktijk?
• Onderlinge versterking gedrag
  • Hoe beïnvloeden de mensen in het zorgnetwerk elkaar? 
  • Hoe beïnvloeden de eigenschappen en structuur van het zorgnetwerk de acties van deze mensen?

Onderzoeksmethoden 

De basis voor een empirische studie in de zorgnetwerken van 20 kwetsbare ouderen bestaat uit literatuuronderzoek naar interventies en maatregelen die gericht zijn op zorgnetwerken. Per zorgnetwerk interviewen we de oudere, een vertegenwoordiger van de professionele zorg en een vertegenwoordiger van de informele zorg. 

Ook willen we dat studenten een professionele zorgverlener observeren om te zien hoe deze het zorgnetwerk benut. Met de studie krijgen we meer inzicht in de factoren die het functioneren van het zorgnetwerk bepalen. En in het hanteren van de netwerkmechanismen. 

Trainingen en tools voor kwetsbare ouderen 

Deze empirische studie vergelijken we systematisch met 2 andere studies naar zorgnetwerken voor kwetsbare ouderen. Zo bekijken we of ander onderzoek de resultaten van onze empirische studie ondersteunt. Daarnaast kunnen we hiermee het inzicht in de mechanismen die spelen in het zorgnetwerk verdiepen. 

Het ondersteuningsprogramma bestaat uit trainingen en tools voor kwetsbare ouderen, hun informele zorg en professionele zorg. En is gebaseerd op bovenstaande studies. Focusgroepen toetsen het programma en we testen het binnen een pilotstudie in 60 zorgnetwerken. In de studies betrekken we organisaties in Oost Nederland via onder andere de Zorgalliantie.