Meten van empowerment in sociaal werk
Wat betekent het om greep te hebben op je leven? Om het gevoel te hebben dat je invloed hebt op wat je gebeurt en op de dingen om je heen? We noemen dit empowerment. Empowerment is vaak een centraal doel van het sociaal werk, maar hoe 'meten' we empowerment? Daar gaat dit onderzoek over.
Om vast te stellen of empowerment bereikt is, willen we empowerment kunnen ‘meten’. Empowerment is echter een ingewikkeld, gelaagd begrip, dat zich niet makkelijk laat meten. Dit onderzoek heeft dan ook als doel om inzicht te geven in hoe empowerment kan worden gemeten in het sociaal werk, waarbij rekening wordt gehouden met deze complexiteit.
Promotie Thomas Noordink
Op woensdag 11 juni om 16.30u verdedigt Thomas Noordink zijn proefschrift in de aula van Tilburg University. Je bent welkom!
Werkwijze en doelstelling van dit onderzoek
Vanuit verschillende perspectieven is dit vraagstuk onderzocht. Vanuit het perspectief van onderzoekers die al eerder een meetinstrument hebben ontwikkeld, vanuit wetenschappelijke literatuur, vanuit het perspectief van academische experts, vanuit het perspectief van ouderen als gebruikers van het sociaal werk en vanuit eigen ervaring, door zelf een empowerment meetinstrument te ontwikkelen.
Resultaten: rol van vragenlijsten
Geconcludeerd kan worden dat vragenlijsten die uitkomsten meten een belangrijke rol kunnen vervullen in het meten van empowerment. Vragenlijsten stellen ons in staat persoonlijke belevingen vast te leggen van onder meer controle, invloed en zeggenschap. De manier waarop dergelijke vragenlijsten worden ontwikkeld, heeft invloed op de kwaliteit ervan. Drie belangrijke aandachtspunten hierbij:
- Ten eerste moet bij het ontwikkelen van dergelijke vragenlijsten goed afgestemd worden op de complexiteit van het begrip.
- Ten tweede moet bij het ontwikkelen van empowerment vragenlijsten aangesloten worden bij concrete theoretische kaders én tegelijkertijd afgestemd worden op de interpretatie hiervan door de doelgroep.
- Tot slot, ten derde moet bij het ontwikkelen van vragenlijsten geprobeerd worden om de doelgroep echt mee te laten doen in het proces van instrument ontwikkeling.
Het onderzoek laat zien dat goed ontwikkelde vragenlijsten een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan grip krijgen op hoe het sociaal werk bijdraagt aan het versterken en emanciperen van haar gebruikers.
Empowerment in het sociaal werk gaat over meer dan eigen kracht. Het gaat ook over macht en zeggenschap. Mag ik als cliënt mee bepalen en bijvoorbeeld ook iets over mijn hulpverlening zeggen? Het gaat over greep krijgen op een situatie."
Verdere inzichten
Verder zijn nog 2 belangrijke inzichten opgedaan die geleid hebben tot een aanscherping van de definitie van empowerment. Het 1e gaat over de veelzijdige betekenis van ‘power’. Power kan gaan over kracht, dus over middelen, mogelijkheden en competenties, maar ook over macht, dus over invloed en zeggenschap. Beide interpretaties zouden in een definitie belicht moeten worden.
Het 2e inzicht gaat over het belang van de relationele aspecten van empowerment. Empowerment is per definitie een relationeel begrip, waarbij macht en controle via relaties wordt ontwikkeld en uitgeoefend. Deze relationele kant van empowerment wordt vaak onderbelicht in empowerment definities.
Op 11 juni 2025 verdedigt Thomas zijn proefschrift 'unraveling the complexity of measuring empowerment' in de aula van Tilburg University.
Begeleiding onderzoek
De begeleiders van het promotieonderzoek van Thomas Noordink zijn:
- prof. dr. René Schalk, Tilburg University
- prof. dr. Tine van Regenmortel, KU Leuven, Tilburg University
- dr. Lisbeth Verharen, HAN, co-promotor
Versterken van Sociale Kwaliteit
Dit onderzoek wordt uitgevoerd binnen het Lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit. Rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en menswaardigheid zijn de centrale waarden van sociale kwaliteit. Het Lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit is gericht op sociale kwaliteit als middel om achterstellingen te doorbreken. Wij willen de kwaliteit van leven van mensen verbeteren.
