- Open up new horizons - HAN University of Applied Sciences
- Projecten
- Aan de slag: de 4 V's
Aan de slag: de 4 V's

4 V's bij de Toolbox
De toolboxvan Succesvol samenwerken in wijknetwerken is opgebouwd aan de hand van 4 fasen van netwerkontwikkeling. Je hoeft deze stappen niet chronologisch te doorlopen, het is geen blauwdruk. Kies wat bij je situatie past, de fasen kun je als leidraad gebruiken om een wijknetwerk op te bouwen.
Overzicht van stappen
Bezint eer ge begint… Neem ruim de tijd uit om elkaar te leren kennen en verbindingen te leggen. Zorg dat alle neuzen dezelfde kant op staan.
Op welk onderwerp, thema of doelgroep ga je samenwerken?
- Bepaal op welk onderwerp je wil samenwerken. Gaat het om een doelgroep (ouderen of gezinnen), om een (zorg)vraag (eenzaamheid, dementie, overgewicht), gaat het om gezondheid of vitaliteit?
Met wie ga je samenwerken?
- Bedenk wie belangrijke partners zijn om mee samen te werken.
- Ga na wat ieders belang is om samen te werken.
- Onderzoek of er bestuurlijk draagvlak is in de eigen organisatie en in andere organisaties.
- Ga na of er lokale ontwikkelingen en samenwerkingsverbanden zijn waarbij aangesloten kan worden.
- Ga het gesprek aan met burgers, sleutelfiguren en partners in de wijk of het dorp.
- Inventariseer met welke professionals je kunt samenwerken en welke wijkverenigingen, wijkcentra en vrijwilligersorganisaties er zijn.
Hoe start je een netwerk op?
- Organiseer een bijeenkomst met mogelijke samenwerkingspartners.
- Inventariseer in een bijeenkomst over wat je wilt bereiken met de samenwerking in een netwerk.
- Begin met het formuleren van een gezamenlijke visie, missie of ambitie.
- Sluit aan bij de ambities en taken van de samenwerkingspartners.
- Formuleer prioriteiten of doelen die aansluiten bij de visie, missie of ambitie.
Overzicht van stappen
Een goed begin is het halve werk… Met een goede voorbereiding, enthousiasme en passie kom je een heel eind.
Hoe ziet de wijk, de buurt of het dorp eruit?
- Inventariseer de (zorg)vragen en behoeften van inwoners en burgers.
- Verzamel informatie over gezondheid, armoede, inkomen, veiligheid, leefomgeving en sociale participatie in de wijk, buurt of dorp.
- Maak een wijkgezondheidsprofiel en een wijkanalyse.
- Ga na hoe de sociale kaart eruitziet.
- Interpreteer de verzamelde gegevens.
Hoe stel je de focus vast?- Organiseer een bijeenkomst met burgers, vrijwilligers, professionals, beleidsmakers en financiers waarin het wijkgezondheidsprofiel wordt gepresenteerd en besproken.
- Stel met elkaar vast wat de situatie is, het probleem en de urgentie.
- Ga in gesprek met elkaar waar je als netwerk de focus op legt, bijvoorbeeld op eenzaamheid, overgewicht, mensen met dementie, mantelzorgers of multiprobleem-gezinnen.
- Bepaal voor welke thema’s draagvlak bestaat om samen aan te pakken.
- Spreek af met burgers, vrijwilligers, professionals, beleidsmakers en financiers met welke thema’s aan de slag wordt gegaan.
Hoe ga je de samenwerking uitvoeren?- Stel een kartrekker, netwerkverbinder, kwartiermaker of aanjager aan als spin in het web.
- Ga op zoek naar professionele, onafhankelijke ondersteuning om het proces te begeleiden
- Ga op zoek naar (structurele) financiering.
- Schrijf een plan van aanpak.
- Denk na over het voortbestaan van het netwerk na de projectperiode (borging). Reserveer voldoende financiële middelen.
- Maak afspraken over hoe besluitvorming plaatsvindt en wie waarvoor verantwoordelijk is.
- Sluit een samenwerkingsovereenkomst af.
Overzicht van stappen
Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht… Kleine concrete resultaten zijn beter dan grootse plannen. Dat zorgt voor energie en motiveert om door te gaan.
Hoe kom je tot concrete acties en doelen?
- Inventariseer welke burgers, professionals en vrijwilligers zich al in inzetten voor de wijk of de buurt en met welk doel.
- Vraag actieve burgers en vrijwilligers mee te denken en om zelf met ideeën te komen.
- Sluit aan bij initiatieven, ideeën en acties die er al zijn in de wijk.
- Bepaal samen prioriteiten en formuleer gemeenschappelijke doelen en acties.
- Ondersteun burgers bij de acties en het voeren van de eigen regie.
- Maak keuzes, maak een plan van aanpak met concrete acties en ga aan de slag.
Hoe zorg je ervoor dat partijen betrokken blijven?- Blijf de partners informeren en houd ze betrokken bij het netwerk.
- Communiceer met de burgers, vrijwilligers, professionals, beleidsmakers en financiers: laat zien wat de plannen zijn, hoe die gerealiseerd gaan worden en wat het zal opleveren.
- Vier kleine successen met elkaar en wees trots op wat je al bereikt hebt.
- Ga na welke rollen er zijn in het netwerk. Hoe zijn deze verdeeld? Wat mis je nog?
Welke competenties heb je nodig?
- Ga na welke competenties burgers, vrijwilligers en professionals hebben (denkers versus doeners) en welke rol zij willen/kunnen vervullen.
Overzicht van stappen
Zonder strijd geen overwinning… Bedenk dat niet alles wat je wil bereiken zal lukken. Blijf nadenken over de langere termijn.
Hoe zorg je ervoor dat we goed blijven samenwerken?
- Reflecteer op de samenwerking.
- De kartrekker, netwerkverbinder, kwartiermaker of aanjager bewaakt de structuur en het samenwerkingsproces.
- Stuur bij als het nodig is.
- Monitor de acties en actualiseer de actieplannen elk jaar.
- Maak afspraken over hoe de samenwerking blijft voortbestaan na de projectperiode (borging).
Hoe maak je het netwerk toekomstbestendig?- Blijf het wijknetwerk ontwikkelen en innoveren.
- Blijf luisteren naar de (zorg)vragen en behoeften van burgers.
- Houd contact met burgers via sleutelfiguren en ambassadeurs.
- Blijf nieuwsgierig en denk out-of-the box.
- Zorg voor continuïteit en flexibiliteit.
Toolbox ontwikkeling wijknetwerk
We bieden hulp met een online toolbox. In de toolbox vind je inspirerende instrumenten, handreikingen en voorbeelden. Voor professionals én voor burgers.
