Sociale rechtvaardigheid door 'art-based communities'

Met haar promotie-onderzoek ‘Social Justice for People with Intellectual Disabilities through Art-Based Communities’ kijkt Anja Zimmermann hoe kunstprojecten en kunstateliers ingezet worden om een vrij en autonoom leven van mensen met een verstandelijke beperking te bevorderen. Hiervoor wordt een leergemeenschap opgericht die bestaat uit mensen met en zonder beperking, studenten beeldende therapie en andere deelnemers.

Hoewel bestaande literatuur beschrijft dat 'art-based communities' het potentieel hebben om sociale rechtvaardigheid te bevorderen, worden de theoretische aannames niet ondersteund door empirisch onderzoek. Er zijn geen beschrijvingen gevonden die laten zien hoe 'art-based communities' worden ontworpen, welke werkmethoden worden gebruikt, welke factoren sociale rechtvaardigheid binnen deze gemeenschappen belemmeren en bevorderen, en hoe machtsverschillen worden aangepakt. Beeldend therapeuten die gebruik maken van art-based communities lijken te putten uit hun praktijkkennis.

Om deze kenniskloof te dichten is onderzoek wenselijk. Bestaande art-based communities kunnen worden verkent en beschreven en hun ontwerp en werkmethodes kunnen in kaart worden gebracht om mogelijkheden voor mensen met een verstandelijke beperking in onze samenleving te vergroten.

In het promotie-onderzoek staat de volgende vraag centraal:

Hoe kunnen op kunst gebaseerde gemeenschappen (art-based communities) sociale rechtvaardigheid bevorderen voor mensen met een verstandelijke beperking?

Subvragen:
1. Hoe kan sociale rechtvaardigheid voor mensen met een verstandelijke beperking worden begrepen en gerelateerd aan art-based communities?
2. Hoe worden art-based communities ontworpen en op welke manier bevorderen ze sociale rechtvaardigheid?
3. Wat zijn de waargenomen ervaringen / effecten van deelnemers die sociale rechtvaardigheid bevorderen?
4. Wat kunnen we leren van deze ontwerpen en ervaringen voor nieuwe praktijken die sociaal rechtvaardigheid bevorderen voor mensen met een verstandelijke beperking?

Het onderzoek bestaat uit een 4-tal studies:

1. Anja start haar promotie-onderzoek met een literatuur review. Wat is al over art-based communities bekend, en wat niet?
2. Vervolgens maakt ze een case study van van kunstprojecten waarin mensen met en zonder verstandelijke beperking samenwerken. Ze gaat hun samenwerking bestuderen, de sociale mechanismen en welke rol kunst daarin heeft.
3. Daaruit komt de 3e grote studie voort: die van de learning community. De droom van Anja is om een leergemeenschap te ontwerpen waar studenten beeldende therapie, mensen met een beperking en mensen uit het publieke domein kunst met elkaar maken. 
4. Daarna is het tijd de grote vraag te beantwoorden: hoe kunnen art-based communities sociale rechtvaardigheid voor mensen met een verstandelijke beperking bevorderen?