Ik wil met mijn team aan de slag

Is je team enthousiast om een EBP-cultuur te ontwikkelen? Start dan als team direct met het maken van een verandervoorstel. Betrek de juiste personen erbij en doorloop de volgende acties. 

1. Maak een plan en een visie voor ontwikkeling van een EBP-cultuur

Vraag je bij het maken van een plan af:

• Waarom is het belangrijk om een EBP-cultuur te ontwikkelen binnen ons team/in onze organisatie?
• Wat willen we veranderen?
• Welke teams betrekken we erbij (prioriteren, een pilot draaien)?
• Wie moeten dit doen?
• Wat is hiervoor nodig?
• Welke middelen zijn nodig (tijd, materialen, training e.d.)?
• Wanneer moet het zijn gerealiseerd?

Het is belangrijk dat het (hoger) management achter de implementatie van EBP en de ontwikkeling van de EBP-cultuur staat. Zij moeten bijvoorbeeld de middelen die nodig zijn beschikbaar stellen. Bespreek het plan en de visie met het management. 

 2. Bespreek de visie met het team

Bespreek de visie op EBP als onderdeel van de zorg. We hebben wat tips voor het gesprek:

• Zorg voor een heldere en aantrekkelijke vormgeving van het plan.
• Geef een korte presentatie over aanleiding, doel en visie van de organisatie op EBP in de zorg.
• Laat met het filmpje 'Wat is EBP' zien dat EBP niet nieuw is. Het maakt deel uit van de dagelijkse zorg.
• Geef ook aan waarom EBP belangrijk is voor het team en de zorgmedewerker.
• Betrek het team bij de verdere ontwikkeling van de implementatie en het implementatieplan.   
• Bespreek wanneer en hoe je het volledige team bij het vervolg betrekt.

Je wilt starten met de implementatie van EBP en het ontwikkelen van de EBP-cultuur. Dan is het belangrijk dat er een fijn teamklimaat heerst. Het ontwikkelen van een EBP-cultuur binnen teams vraagt om een open en lerende houding. Om voldoende tijd en aandacht voor deze ontwikkeling én om voldoende en deskundige medewerkers. We hebben een overzicht gemaakt met instrumenten die je op weg helpen.

Bekijk ook het overzicht van instrumenten (pdf)

Bekijk deze filmpjes eens samen met je team:

Gigi: Voorwaarden voor het implementeren van EBP
Kimberly: Kritische houding van het zorgteam

3. Stel een doel op

Samen met het team bepaal je wat jullie precies willen veranderen. En wat het doel is van het ontwikkelen van een EBP-cultuur. Formuleer het doel SMART: maak het doel zo concreet en aantrekkelijk mogelijk.

Bijvoorbeeld: binnen een half jaar heeft het V&V-team het EBP-instrument met de 4 pijlers, het EBP-instrument met de 5 stappen en het instrument PDDoen toegepast. Om zo de kwaliteit van zorg van bewoners te verbeteren en een EBP-cultuur te ontwikkelen. 

Vragen tijdens het gesprek met je team:

• Wat willen we veranderen?
• Welke veranderingen verwachten we van het team?
• Wie moeten dit doen?
• Wat is hiervoor nodig?
• Wanneer moet het zijn gerealiseerd?

4. Meten is weten

Je wilt inzicht krijgen in de resultaten van interventies die je uitvoert. Daarom is een voor- en nameting belangrijk. Een voorbeeld. Je team spreekt af om de mondzorg van bewoners te verbeteren. Breng dan voor je start met verbeteracties de mondgezondheid van elke bewoner in kaart (voormeting). Dit doe je via het formulier ‘inventarisatie mondgezondheid cliënt door de verzorgende’ uit de geldende landelijke richtlijn ‘Mondzorg’. Breng nádat je verbeteracties uitvoert via het formulier de mondgezondheid opnieuw in kaart (nameting). 

Ander voorbeeld: een verzorgende signaleert pijn bij een ernstig zieke bewoner. Breng met behulp van een meetinstrument de pijnscore in kaart (voormeting). Meet na de interventie (verpleegkundige handeling zoals  het geven van een pijnstiller) opnieuw de pijnscore (nameting).

Lees ook V&VN: Meetinstrumenten over pijn

Bekijk deze video's:

Lot: Meten van mondzorg
Marleen: Belang van metingen door zorgprofessionals
Getty: Registraties gebruiken als meetinstrument

Bespreek op teamniveau de taakverdeling

Ga in gesprek met elkaar over wie wat kan doen in de uitvoering van het plan. Sluit aan bij de beroepsprofielen van verzorgende IG, de mbo-opgeleide verpleegkundige en de hbo-opgeleide verpleegkundige. Maar ook bij de wensen en competenties van individuele teamleden. 

Erna: Coaching door de EBP coach
Mariska: Coaching door de EBP coach
Lot: Coaching door de EBP coach

In deze stap maak je een plan van aanpak om de doelen te realiseren. Handige hulpmiddelen hierbij zijn PDDoen en Aktieblok. PDDoen staat voor Plaatsbepaling, Doelbepaling, Doen, Open staan, Evalueren en Nieuwe rondes, nieuwe kansen. 

• Voorbeeld ingevulde vragenlijst PDDOEN (pdf)

Aktieblok is een hulpmiddel om problemen in de zorg aan te pakken. 

• Bekijk hulpmiddel Actieblok

Afhankelijk van het doel zijn er verschillende manieren om je doel te bereiken. 

Is er onvoldoende kennis over EBP aanwezig in je team?
Dan kun je dit doen:

• Bied een scholing aan over EBP.
• Organiseer een teamoverleg over werken met het EBP-instrument PDDoen en/of EBP-methode met 3 pijlers en/of EBP met de 5 stappen.
• Kijk samen naar een filmpje over EBP.

Is er weinig samenwerking of afstemming tussen disciplines?

• Organiseer een gezamenlijke bijeenkomst van zorgdiscipline met andere disciplines over EBP over vragen als: waarom is EBP belangrijk, wat willen we (gaan) doen, wat zijn de verwachtingen?
• Plan intervisiebijeenkomsten met medewerkers.
• Deel successen met collega’s.
• Maak afspraken over coachen tijdens praktijksituaties.

Wil je meer gebruik maken van literatuur bij het oplossen van praktijkvraagstukken?

• Stimuleer toegang tot wetenschappelijke literatuur bij TOPcare, UKON, kenniscentrum, universiteit.
• Organiseer een Journal club rondom een thema of uitdaging uit de praktijk.
• Vraag mbo- en hbo-studenten en leerlingen voor het inbrengen van relevante literatuur. Laat studenten meedenken.

Je zorgt er voor dat het plan een vast onderdeel wordt van de dagelijkse praktijk.

Tips hierbij:

• Blijf iedereen betrekken bij de voortgang en de ontwikkelingen.
• Zorg structureel voor voldoende mensen, tijd en middelen. 
• Ga door met het geven van leiding aan het project.
• Zorg voor enthousiaste kartrekkers.
• Maak de EBP-cultuur onderdeel van beleid en werkprocessen van de organisatie.
• Agendeer de EBP-cultuur in het werk- en teamoverleg.
• Zorg dat nieuwe medewerkers worden geïnformeerd en geschoold. 
• Zorg dat bewoners en hun familie worden geïnformeerd.  
• Geef medewerkers de ruimte om hun eigen verhaal te vertellen.
• Stimuleer eigenaarschap van EBP bij medewerkers.
• Deel positieve resultaten (successen) door er over te (laten) vertellen in het team, deel ook ervaringen en voorbeelden met andere disciplines via bijeenkomsten, nieuwsbrieven, blogs e.d. (uitgewerkt in het instrument PDDOEN).

Het is belangrijk om ook de evaluatie in te plannen. In deze stap let je op of alles volgens plan gaat. Ook evalueer je of doelen zijn behaald.

Vragen die je helpen bij de evaluatie:

• Halen we de doelen? 
• Houden de zorgmedewerkers en andere betrokkenen het vol?
• Is het plan uitgevoerd zoals bedacht? Zijn er aanpassingen aan het plan nodig?
• Hoe ervaren de medewerkers, de bewoners en hun familie de nieuwe werkwijze?