Rivierwerken
Er wordt continu ‘reuzenarbeid’ verricht in het rivierengebied in het teken van hoogwaterbescherming, vaarwegbeheer, natuurontwikkeling en delfstoffenwinning. Bij veel van deze rivierprojecten maakt grondverzet het grootste deel uit.
Aanleiding
Slim omgaan met grond is een sleutelfactor van duurzaam rivierbeheer. Het is onder andere bepalend voor de kosten, de CO2-footprint en de omgevingshinder van dergelijke projecten. Ook de ruimtelijke kwaliteit van het rivierlandschap speelt natuurlijk een voorname rol. Het onderwerp heeft daarom een prominente plek op verschillende kennis- en innovatieagenda’s, zoals de KIA Landbouw, Voedsel en Water, de KIA Circulaire Economie, en de KIA van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze articuleren een behoefte aan praktijkgericht onderzoek dat bijdraagt aan verduurzaming en kostenreductie van grondverzet, zodat grondverzet in 2030 energieneutraal is, de kosten per m3 tussen 2020 en 2030 aanzienlijk gedaald zijn en dat er in 2030 een gezonde slibeconomie is voor circulair materiaalgebruik.
Achtergrond
De grote rivieren hebben te maken met veel verschillende opgaven: waterveiligheid, scheepvaart, natuur, waterkwaliteit, zoetwaterbeschikbaarheid, wonen, werken en recreatie. De ruimte voor de grote rivieren is door de eeuwen heen steeds kleiner geworden. De effecten hiervan zijn in Nederland bijvoorbeeld terug te zien in de IJssel, Rijn, Waal en Maas. De Maas is een gestuwde rivier geworden. En in de Waal en de IJssel is al decennia uitschuring van de rivierbodem gaande als gevolg van de verandering van de riviergeometrie. Rivierverruiming en suppleties van het rivierbed worden als belangrijkste maatregelen gezien om opgaven die voortkomen uit de veranderingen van het riviersysteem te adresseren. Daarbij is er een potentiële combinatie met grondstoffenwinning.
Doel
Het project Rivierwerken is voortgekomen uit een kennisbehoefte van professionals die betrokken zijn bij de planvoorbereiding, realisatie en beheer van grootschalige rivierprojecten. Het doel van dit project is om praktische inzichten en tools voor duurzaam grondmanagement in riviergebieden te ontwikkelen. Een consortium van 22 partijen (publiek, privaat, kennis) zal onder leiding van HAN lectoraat Sustainable River Management praktijkgericht onderzoek doen ter ondersteuning van technisch managers, ontwerpers, risicomanagers, projectmanagers en beheerders van dijken en uiterwaarden.
Resultaten
Door middel van o.a. materiaalonderzoek, ontwerpend onderzoek en evaluaties worden praktische handvatten ontwikkeld voor realisatiestrategieën voor grondstoffenwinning volgens het DNA van de rivier, en het bruikbaar maken van sediment en gebiedseigen grond voor toepassing in de dijkenbouw.
Team Rivierwerken
Maria Barciela Rial
Onderzoeker Lectoraat Sustainable River Management
Partners
Lectoraat Substainable River Management
Rivieren zijn van grote ecologische waarde. Hoe kan het rivierengebied tegelijk veilig en aantrekkelijk blijven? Ons lectoraat voert hier praktijkgericht onderzoek naar uit.
