Samen beslissen in re-integratie

Eind 2022 verscheen een artikel over het project Samen beslissen in re-integratie in Ad visie, vakblad voor arbeidsdeskundigen. In het artikel worden de onderzoekers geïnterviewd en vertellen ze meer over het project. Lees het artikel hier (gratis te downloaden).

• Is de methodiek ‘samen beslissen’ ook bruikbaar binnen de context van het Poortwachtersproces?
• Hoe draagt  ‘samen beslissen’ bij aan het versterken van de eigen regie van  werknemers met psychische problemen?
• Wat vraagt dit van het handelen van arbeidsdeskundigen en andere betrokken professionals tijdens het re-integratieproces?

De volgende producten zijn tijdens ‘Samen beslissen in re-integratie’ opgeleverd: 

1. Een aangepaste keuze- en gesprekstool met training voor professionals  en stappenplan voor de werknemer  

Het project levert een keuzehulp voor medewerkers die re-integreren na ziekmelding. We maken een vertaling van een bestaande keuzehulp methodiek naar de context van het Poortwachtersproces. Het gebruik van keuzehulpen is een essentieel onderdeel van het toepassen van het model ‘samen beslissen’. In de keuzetool voegen we informatie toe over wettelijke aspecten van het Poortwachtersproces, over de rollen van verschillende betrokken arbo- en HR-professionals en over hoe de medewerker de regie in zijn re-integratieproces kan versterken. De keuzehulp ondersteunt bij het nemen van beslissingen over: 1) het tempo van re-integratie, 2) type professional ter ondersteuning en 3) benodigde werkaanpassingen. Bekijk de keuzehulp hier.
Het project levert een gesprekstool en training voor leidinggevenden en professionals: de naar de context van re-integratie na uitval bij psychische klachten vertaalde nieuwe aanpak op basis van ‘samen beslissen’ model. Voor deze nieuwe aanpak ontwikkelen we een training in samenwerking met trainers van de opleiding Toegepaste Psychologie van de HAN en/of duurzame inzetbaarheidsadviseurs en met arbeidsdeskundigen van de deelnemende organisaties. Dit verloopt in nauwe samenwerking met de praktijk.

2. Een procesevaluatie van de methodiek in de vorm van een onderzoeksrapport met beschrijving van de resultaten en randvoorwaarden voor implementatie.  

We onderzoeken welke randvoorwaarden bijdragen aan het toepassen van de gesprekstool en keuzehulp ‘samen beslissen’ door de arbeidsdeskundige en andere stakeholders. Zo versterken we de regie van werknemers met psychische problemen in hun werkhervattingsproces. We verkrijgen inzicht in procesaspecten van de implementatie van ‘samen beslissen’. En in wat het vraagt van het handelen van arbeidsdeskundigen en andere betrokken professionals om de instrumenten toe te passen. Het project levert inzicht in de bijdrage van de toepassing van ‘samen beslissen’ in het re-integratie proces voor de eigen regie van de uitgevallen medewerker.  

• Het faciliteren van werknemers in het eigenaarschap van hun herstelproces in contacten met arbeidsdeskundige, leidinggevende en andere (HRM)-professionals via een keuzetool en gespreksinstrument.  
• Arbeidsdeskundigen, leidinggevenden en overige stakeholders die betrokken zijn bij het verzuimmanagement met een gesprekstool en training faciliteren in gedrag waarmee medewerkers meer regie kunnen krijgen over keuzes in het re-integratie proces, met als doel het versterken van de eigen regie van uitgevallen werknemers. 
• Kennis en inzicht verkrijgen in welke randvoorwaarden bijdragen aan het toepassen van de gesprekstool en keuzehulp ‘samen beslissen’ door de arbeidsdeskundige en andere stakeholders om daarmee de regie van werknemers met psychische problemen in hun werkhervattingsproces te versterken. 
• Inzicht verkrijgen in wat het vraagt van het handelen van arbeidsdeskundigen en andere betrokken professionals om de instrumenten toe te passen.  
• Inzicht verkrijgen in de bijdrage van de toepassing van ‘samen beslissen’ in het re-integratie proces voor de eigen regie van de uitgevallen medewerker.  

In de zorg is ‘samen beslissen’(op basis van shared decision making) een effectieve methodiek waardoor de eigen regie van mensen met een aandoening toe neemt. Professionals betrokken in het verzuimproces benadrukken dat verzuimende werknemers meer zelf 'regie' moeten voeren. Ook werknemers hebben behoefte aan het meebeslissen over hun eigen werkhervatting. In het re-integratieproces bij psychische klachten is controleverlies van de werknemer een nog groter probleem in vergelijking met andere mensen die verzuimen.
In opdracht van het Arbeidsdeskundig Kenniscentrum (AKC) doen de HAN-lectoraten Arbeidsdeskundigheid en HRM samen met MIND onderzoek naar de methodiek ‘samen beslissen’. De inzet is het versterken van de eigen regie van werknemers met psychische problemen, bij re-integratie na ziekmelding.We beginnen bij de behoeften van deze werknemers. Hoe kan de werknemer re-integreren in samenwerking met professionals die ‘samen beslissen’ vanzelfsprekend vinden? De instrumenten en de training die vóór en dóór arbeidsdeskundigen ontwikkeld worden, zullen vakmanschap versterken op het gebied van ‘samen beslissen’.

Emma Vossen is opgeleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen als arbeid- en organisatiepsycholoog en als bedrijfskundige (HRM). In 2016 is ze gepromoveerd op een onderzoek naar de re-integratiebegeleiding van ziekenhuismedewerkers in Nederland en Denemarken. Sindsdien is Emma werkzaam als onderzoeker op het gebied van arbeid, re-integratie en (psychische) gezondheid. Ze werkt aan verschillende projecten waarin het centraler stellen van het cliëntperspectief binnen de arbeidsdeskundige dienstverlening de rode draad is. Emma krijgt veel energie van het contact met de praktijk en van het uitdrukking geven aan bevindingen in bijvoorbeeld artikelen, trainingen en andere praktijkproducten.

" Mijn drijfveer? Bijdragen aan een meer succesvol en duurzaam re-integratieproces voor mensen met tijdelijke of chronische beperkingen, op een manier waarop zij zich gezien en gehoord voelen. Hoe kunnen arbeidsdeskundigen hierin een rol spelen? Dat is de focus van mijn onderzoek."