Zorgen in de familie: onderzoek naar pleegzorg

Familieplaatsingen vragen om gespecialiseerde kennis en vaardigheden van pleegzorgwerkers. Vaak verblijft het kind al bij bijvoorbeeld een tante, voordat een pleegzorgwerker betrokken raakt. Daardoor krijgen de pleegouders vaak niet de steun en begeleiding die zij nodig hebben. De begeleiding van zowel de plaatsing als de familierelaties is daarom van groot belang om deze vorm van pleegzorg duurzaam en stabiel te maken.

Familieplaatsingen bieden voordelen zoals vertrouwdheid en stabiliteit, maar brengt ook uitdagingen met zich mee, zoals spanningen, loyaliteitsconflicten en hoogoplopende emoties. Dit beïnvloedt het welzijn van het kind en de samenwerking tussen pleegzorgwerkers, pleegouders en biologische ouders.

Om beter inzicht te krijgen in de ervaringen, behoeften en uitdagingen rondom familieplaatsingen, start het onderzoeksproject ‘Zorgen in de familie. Het versterken van familieplaatsingen in pleegzorg’. Dit onderzoek richt zich op het versterken van familieplaatsingen en het ondersteunen van alle betrokkenen, zoals pleegkinderen, pleegouders, biologische ouders en pleegzorgwerkers. 

Naast inzicht krijgen in de ervaringen, willen onderzoekers interventies ontwikkelen gericht op het versterken van relaties en loyaliteit. Met als uiteindelijk doel: een toolkit met praktische hulpmiddelen en werkvormen om pleegzorgwerkers te ondersteunen bij familieplaatsingen. Belangrijk is dat hier het kind centraal staat, zodat deze loyaal kan blijven aan de belangrijke familieleden.

De hoofdvraag van het onderzoek is: Hoe kunnen pleegzorgwerkers pleegkinderen, pleegouders, biologische ouders en andere betrokken familieleden zodanig begeleiden dat het kind loyaal kan blijven aan alle voor hem of haar belangrijke familieleden?

Het onderzoek begint met het voeren van interviews met jongeren, ouders en pleegouders over hun ervaringen. Dit gebeurt aan de hand van Photovoice. Dit is een participatieve actieonderzoeksmethode waarbij deelnemers aan de hand van een opdracht zelf als fotograaf aan de slag gaan. Met de Photovoice methode wordt een omgeving of gemeenschap in beeld gebracht. De methode kan zowel een individu als een groep ondersteunen in het uitdrukken van gedachten, ideeën en ervaringen met betrekking tot hun leven en leefomgeving.

Het project is opgedeeld in verschillende fasen:
• Fase A: Exploreren van praktijkproblemen: Ervaringen en uitdagingen van betrokkenen worden verzameld via interviews en PhotoVoice met pleegkinderen, pleegouders, ouders en pleegzorgwerkers.
• Fase B: Verhelderen en verklaren: De behoeften van betrokkenen worden geanalyseerd, en er worden interventies ontwikkeld die gericht zijn op het versterken van relaties en loyaliteiten.
• Fase C: Ontwikkelen van een toolkit: Samen met pleegzorgorganisaties worden praktische hulpmiddelen en werkvormen ontwikkeld, gericht op het ondersteunen van familieplaatsingen.

• Inzicht in de unieke dynamieken en uitdagingen van familieplaatsingen.
• Een praktische toolkit voor pleegzorgwerkers, gericht op het ondersteunen van onderlinge relaties en loyaliteiten.
• Bovenstaande resultaten moeten bijdragen aan de stabiliteit en duurzaamheid van familieplaatsingen.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met:

• Christelijke Hogeschool Ede
• EntreaLindenhout
• Leger des Heils
• Rijksuniversiteit Groningen