VR-simulatie laaggeletterdheid naar volgend level
Maak kennis met Noreen, de nieuwste avatar in de VR-simulatie laaggeletterdheid. Noreen leent zich vooral goed voor oefensituaties met studenten Social Work. Handig, want zij spelen later als professional een grote rol bij het signaleren en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid.
Stel, je hebt moeite met lezen en schrijven. Bent niet handig met computers. Je echtgenoot die alle administratieve zaken afhandelde is een paar maanden geleden overleden. En je krijgt ingewikkelde brieven van onder andere de woningbouwvereniging die je maar voor de helft begrijpt. Dat is precies de situatie waarin Noreen verkeert. Hoe help je haar als sociaal werker vooruit? En belangrijker nog: hoe maak je Noreens laaggeletterdheid op een tactvolle manier bespreekbaar en verwijs je haar effectief door naar een passende taalcursus?
Doorontwikkeling VR-simulatie
Dat is in een notendop het vraagstuk bij de nieuwste avatar in de VR-simulatie laaggeletterdheid. Een tool die is ontwikkeld door de Leergemeenschap Laaggeletterdheid van HAN Fair Health, in samenwerking met de Simulation Crew, José Keetelaar van de GGD Gelderland-Zuid en taalambassadeurs van Stichting ABC. Nu Noreen 'erbij' is, is de simulatie nog breder inzetbaar. Bovendien kunnen studenten Social Work nu ook oefenen met een situatie die aansluit op de beroepspraktijk.
Bij de avatar 'thuis'
Janneke Lakerveld, als kartrekker van de Leergemeenschap Laaggeletterdheid betrokken bij de VR-simulatie: "We hadden natuurlijk al een intakegesprek bij de diëtist, met avatar Joyce. En een leerkracht-oudergesprek op school, met avatar Paul. Beide verhalen leenden zich voor studenten, docenten, professionals en vrijwilligers van allerlei vakgebieden. Met het derde script – het verhaal van Noreen dus – hebben we bewust gekozen voor een gesprek in de thuissituatie. Het is iets wat sociaal werkers en vrijwilligers vaak tegenkomen in hun werk. En waar we toekomstige professionals in willen trainen."
Laaggeletterdheid aan de orde brengen
Meer dan bij Joyce en Paul is de setting verrijkt, om haakjes te bieden voor het goede gesprek. Dus zie je in Noreens virtuele huiskamer bijvoorbeeld een prent van de Molukken aan de muur, wat iets vertelt over haar afkomst. Naast de tv staat een foto van de overleden echtgenoot van Noreen. "Het zijn voor een sociaal werker aanknopingspunten om het ijs te breken", legt Janneke uit. "En dat helpt weer om de juiste sfeer te creëren zodat je verderop in het gesprek kunt vragen of Noreen misschien moeite heeft met lezen en schrijven. Want je begint niet vanuit het niets over laaggeletterdheid. Het is belangrijk vertrouwen op te bouwen en laaggeletterdheid op een tactvolle en duidelijke manier aan de orde te brengen."
Normaliseren helpt
Die kennis is deels gebaseerd op de ervaringen van José Keetelaar. Als projectleider Laaggeletterdheid bij de GGD schreef ze mee aan het script. José: "We weten bijvoorbeeld dat normaliseren effectief is. Dus stel dat je zo iemand als Noreen tegenover je hebt, dan is het handig te benoemen dat er veel meer mensen zijn die niet goed kunnen lezen. En praat niet over 'naar school gaan'. Het is beter om de term cursus te gebruiken. Dat komt veel laagdrempelig over, waardoor iemand sneller geneigd is je advies op te volgen."
Waarom met VR?
Waarom het een aanbeveling is zulke gesprekstechnieken juist met een VR-tool te leren? José: "Een gevoelige vraag stellen over laaggeletterdheid doe je niet in één keer goed; je moet het een paar keer over je lippen krijgen. Met de simulatie kun je zo'n gesprek eindeloos overdoen als je wilt. Dankzij de tips en feedback in de tool kom je steeds een stap verder." In die zin is VR-simulatie een welkome aanvulling op de gesprekstrainingen met acteurs, die studenten Social Work in het 2e jaar krijgen. Janneke: "Met de tool kunnen we grotere groepen studenten bereiken. Ook binnen vakgebieden als bijvoorbeeld economie, finance & control, en communicatie & media design."
We weten bijvoorbeeld dat normaliseren effectief is. Dus stel dat je zo iemand als Noreen tegenover je hebt, dan is het handig te benoemen dat er veel meer mensen zijn die niet goed kunnen lezen.
De impact van laaggeletterdheid
Die 'massa' is uiteindelijk nodig om een urgent probleem als laaggeletterdheid doeltreffend aan te pakken. "Vergeet niet dat laaggeletterdheid aan veel domeinen raakt en een grote rol speelt in het ontstaan van sociaaleconomische gezondheidsverschillen", benadrukt Janneke. "Het heeft impact op je werk, financiën, sociale interacties en gezondheid." Dat is ook wat José ziet in haar vakgebied. "Daarom is het mooi dat de professionals van de toekomst zich nu al bewust zijn van de impact van laaggeletterdheid, en hun handelingsvaardigheden vergroten. Allemaal dankzij zo'n tool. Nemen ze die kennis straks mee naar hun stageplek of eerste baan, dan gaat het balletje al helemaal rollen!"
De update van de VR-simulatie laaggeletterdheid is donderdag 28 maart feestelijk gelanceerd.
Wil je meer informatie over de tool, of wil je de tool gebruiken? Neem dan contact op met Janneke Lakerveld (janneke.lakerveld@han.nl) of Maria Verkampen (maria.verkampen@han.nl), de andere kartrekker van de Leergemeenschap Laaggeletterdheid. Je kunt ook bij hen terecht met vragen over de lesmodule die is ontwikkeld rondom de VR-simulatie.
