Sterker en weerbaarder: mbo’ers in de zorg

De kans op uitval bij jonge, net gestarte zorgmedewerkers is groot. Zonde. Want daarmee slinken hun kansen op een succesvolle loopbaan en een gezond leven. Of een sport- en beweegprogramma helpt hun mentale vitaliteit te vergroten? Dat zoekt Velibor Peters uit in zijn postdoconderzoek.

Mbo'ers in de zorg

Vertel, wat is de aanleiding van je onderzoek?

“Duurzame inzetbaarheid van zorgpersoneel is sowieso al een hot topic binnen de HAN. Mijn promotieonderzoek bij het Lectoraat Arbeid & Gezondheid ging er grotendeels over. Een van mijn aanbevelingen was dat we meer moeten focussen op jonge, startende zorgprofessionals. Het is slim hen voor te bereiden op de uitdagingen in hun werk, zoals onregelmatige werktijden of fysieke belasting. Dus nog vóórdat ze aan de slag gaan en op een eventuele burn-out afstevenen.”

Waar draait je onderzoek in de kern om?

“We gaan ons in het bijzonder richten op verzorgenden en helpenden op mbo-niveau 2 en 3. Dat sluit mooi aan bij focus Health van de HAN. Hoe kunnen we met een sport- en beweegprogramma vooral hun mentale vitaliteit vergroten, en hun inzetbaarheid behouden of – duurzaam – verbeteren? Waar hebben deze jonge professionals, die aan het begin van hun loopbaan staan, behoefte aan? Wat zijn werkzame factoren? Lukt het om de principes uit het programma te implementeren in hun werkende bestaan? En wat zijn de effecten ervan?”

Weet je al hoe je het gaat aanpakken?

“Je bedoelt hoe het sport- en beweegprogramma eruit gaat zien? Nou, dat ligt deels nog open. We kiezen voor een ontwerpgerichte insteek. Met methodieken als photovoice en gestructureerd interviewen halen we input op bij de doelgroep. Willen ze vóór hun werk sporten of juist erna? Individueel of in groepsverband? Dichtbij huis, of juist bij hun (toekomstige) werkgever?”

De doelgroep stuurt mee dus. Maar wil je zeggen dat er nog niets vastligt?

“Het is natuurlijk niet te doen om iedere deelnemer personal coaching op maat aan te bieden. Daarmee zouden er ook te veel variabelen in het onderzoek ontstaan. Vaststaat dat we zoveel mogelijk toewerken naar een one size fits all. En we denken aan een combinatie van sporten of activiteiten die een bewezen werking hebben. Bijvoorbeeld een half uur matig-intensief joggen, dat aansluit bij de beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad. Van zo’n programma hebben we in eerder onderzoek al gezien dat het werkt bij hogeschoolstudenten.”

Hoe betrek je het werkveld erbij?

“We zoeken contact met het ROC. In de eerste plaats om aanstormende verzorgenden en helpenden te werven. Bovendien vragen we het ROC over onze schouder mee te kijken en deel te nemen aan de klankbordgroep waarmee we ieder half jaar samenkomen. We hopen dat ook een vertegenwoordiger van de Waalboog daarbij aansluit, een belangrijke zorgwerkgever in de regio.”

En studenten van de HAN, wat is hun rol?

“Het idee is dat studenten van de academies Sport en Bewegen en Organisatie en Ontwikkeling het onderzoek grotendeels uitvoeren, in gesprek gaan met de doelgroep, data verzamelen, het sport- en beweegprogramma ontwerpen en de begeleiding en ondersteuning verzorgen. Bovendien bestaat de controlegroep uit hbo-V-studenten.”

Hoe ga je straks de onderzoeksresultaten borgen in het onderwijs?

“De kennis die we opdoen, vertalen we naar onderwijsmateriaal voor workshops, hoorcolleges en masterclasses binnen de opleidingen Sportkunde, de master Sport- en Beweeginnovatie en hbo-V. Ook leveren we een bijdrage aan de ontwikkeling van studentbegeleiding binnen het Coachbureau Sport en Bewegen.”

Blijf je zelf ‘dicht bij het vuur’ zitten?

“Ja, ik ben zeker van plan aan te sluiten bij de interviews met de doelgroep en groepsgesprekken. Ik hoor graag uit eerste hand wat de doelgroep ziet zitten en wat niet. Dan kunnen we ook polsen of een meer fysiek trainingsprogramma werkt, zoals bij de politie, brandweer of militairen gebruikelijk is. Want misschien blijkt dat je vooral lichamelijk toegerust moet zijn op je taak als verzorgende of helpende, om ook mentaal gezond te blijven. We gaan het zien!”

Het 2-jarige postdoconderzoek van Velibor Peters is er een uit een serie van 4. Het wordt vanuit de hbo-postdoc-regeling gesubsidieerd door Regieorgaan SIA. De onderzoeken sluiten aan bij focus Health van HAN, waarbij onderzoekers, docenten, studenten en professionals samenwerken aan oplossingen om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen.  

Jan Bouwens: teamleider expertisegebied Health Promotion & Performance bij de academie Sport en Bewegen 

“We zien studenten als change agents”

“Velibors onderzoek is om veel redenen relevant. De uitval onder verzorgenden en helpenden is groot, terwijl de zorgvragen steeds diverser en complexer worden. Blijven deze professionals overeind, dan is dat niet alleen van betekenis voor hun eigen gezondheid en welzijn, maar ook van die van anderen. Ze zijn feitelijk ons maatschappelijk kapitaal. Daar moeten we zuinig op zijn. 

Sterk aan het onderzoek is dat het begint bij de vragen en behoeften van de doelgroep. We denken niet vóór maar mét de mbo’ers en zitten zo dicht mogelijk op hun belevingswereld. Ondertussen werken we aan het bewustzijn van studenten. We beschouwen hen als change agents; als zij nu al het belang inzien van regie voeren over de eigen gezondheid, het versterken van het psychisch welbevinden en interdisciplinair samenwerken, dan zijn ze later als professional beter in staat verschil te maken.”  

Meer leren over dit onderwerp

Sport- en Beweeginnovatie

Obesitas, vergrijzing, vereenzaming: de maatschappij staat voor grote uitdagingen. Zet de kracht van sport en bewegen in en ontwikkel duurzame oplossingen met de HAN Master Sport- en Beweeginnovatie. Daarmee help jij mensen en organisaties vooruit binnen het domein sport, bewegen en gezondheid.

63560e06-0cf9-11ee-8b3b-02565807075b master sport- en beweeginnovatie voltijd studenten lopen buiten bij atletiekbaan justin mano saskia tristan 2022
Health
 

Samen sociaal

Mensen met een laag opleidingsniveau of inkomen leven korter en voelen zich minder gezond. Daar willen we met focus Health verandering in brengen. Hoe? Door in onderwijs en onderzoek aandacht te vragen voor die verschillen. We verbinden alle kennis die de HAN in huis heeft en betrekken partners uit de praktijk. Samen kunnen we verschil maken.

  • Slim
  • Schoon
  • Sociaal
vrouw man diversiteit focus zwaartepunt HAN