Digitale innovatie komt met vallen en opstaan

Het symposium kon rekenen op flinke belangstelling vanuit onderwijs, onderzoek en werkveld. De kernboodschap voor de ruim 100 deelnemers was helder: naast succeservaringen zijn (briljante) mislukkingen nodig om tot digitale innovatie te komen. Met vallen en opstaan is de afgelopen 25 jaar veel geleerd binnen IT en Mediadesign-onderzoek bij de HAN. Bijvoorbeeld over de opzet van onderzoeksprojecten en -programma’s. Maar ook over co-creatie en het expliciet maken van de kennis die we met elkaar willen ontwikkelen. Waardevolle lessen die op hun beurt weer zijn ingebracht bij het ontwerp van het Professional Doctorate, een eigen doctoraat voor het hbo.

Deny Smeets die 25 jaar directeur van de Academie IT en Mediadesign (voorheen ICA) was, blikte als eerste terug. Hij stond onder andere stil bij de groei van de academie in die periode en de rol van de onderzoeksactiviteiten daarbij. Stijn Hoppenbrouwers, lector Model-based Information Systems, keek juist vooruit. “Ons praktijkgericht onderzoek wacht de nodige uitdagingen in 2023 en daarna. Zo willen we in meer gezamenlijkheid met het onderwijs en out-of-the box tot kennisontwikkeling en -deling komen. Daarnaast ligt er een uitdaging in de toepassing van onze sleuteltechnologieën binnen andere domeinen,  zoals health en duurzame energie. Dit vraagt bijvoorbeeld om verbinding met kennis en experts van die domeinen.”  

Onder leiding van dagvoorzitter Lambert Zaad vond vervolgens een levendige paneldiscussie over de ontwikkeling van praktijkgericht IT en Mediadesign-onderzoek plaats. De panelleden Hendrik Postma, Inez Kohlmann en Eric Velleman gingen met elkaar en het publiek in gesprek aan de hand van prikkelende stellingen. Zij spraken onder andere over de rol van studenten bij digitale innovatie en hoe onderwijs en werkveld spelenderwijs samen kunnen leren en innoveren.

Hierna verzorgde Paul Iske, hoogleraar Open Innovatie aan de Universiteit van Maastricht, een lezing over hoe je als organisatie een open cultuur creëert waarin je verder komt doordat je fouten durft te maken. “Meer dan ooit richten we ons op succes en willen we onze mislukkingen zo snel mogelijk uitwissen. Juist in onze complexe en dynamische samenleving moeten we open zijn over gemaakte fouten en ze grondig analyseren om herhaling te voorkomen.“, aldus Paul Iske. Hij gaf het publiek inzicht in vermijdbare mislukkingspatronen en hoe wij, dankzij (briljante) mislukkingen, onze kennis kunnen vergroten en tot belangrijke vernieuwingen brengen.

Het symposium markeerde ook het afscheid van René Bakker. Als lector Networked Applications was hij sinds 2008 betrokken bij een groot aantal onderzoeksprojecten en stond hij aan de basis van het zwaartepunt Smart Region bij de HAN. Ook zette René een Technohub en Fieldlab Digital Twinning op. In zijn afscheidsrede met als titel ‘Dansen in het donker’ nam hij het publiek mee op een reis langs onderzoeksprojecten met successen en mislukkingen. Van de app Sofia’s Smuggling voor RheijnLand.Xperiences tot een kort-cyclische innovatiemethode voor leefstijlverbetering van inwoners van Wijchen. En van het Digital Twin-programma voor de maakindustrie tot de methodenkaart voor praktijkonderzoek die door studenten in heel Nederland gebruikt worden.

“Hier hebben we ongelooflijk veel van geleerd. We weten nu hoe we programma’s en projecten kunnen opzetten met impact. Daarvoor gebruiken we onze inzichten rond Technology en Societal Readiness Levels (TRL/SRL) en de methodenkaart. We betrekken alle partners en belanghebbenden, ook van de techniek, direct vanaf het begin bij het ontwerp. En we maken expliciet wat we willen leren in een kennis- en innovatie agenda.”, aldus René Bakker.

In zijn afscheidsrede kijkt hij ook vooruit naar het eigen doctoraatstraject waarmee hogescholen in 2023 starten: het Professional Doctorate. “Zoeken naar digitale innovatie is als dansen in het donker. De weg vind je met vallen en opstaan. Ik ben blij dat de lessen van praktijkgericht onderzoek IT en Mediadesign worden toegepast in het ontwerp van het Professional Doctorate. Hierin is de ecosysteembenadering met TRL/SRL toegepast en is de vraagstelling en behoefte uit het beroepenveld leidend.”

Het symposium werd afgesloten door Yvonne de Haan, lid College van Bestuur van de HAN. In haar afscheidswoord aan René Bakker bedankte ze hem voor zijn inzet en toewijding. “Je was een constante dragende kracht van praktijkgericht onderzoek voor de HAN, de regio, Nederland en zelfs daarbuiten.” In een korte, en voor de HAN geheel nieuwe, ceremonie nam Yvonne de Haan tenslotte de lector-stola van René Bakker weer terug in ontvangst.

• In dit artikel blikt René Bakker terug op zijn activiteiten als lector bij de HAN en de ervaringen met het Digital Twin-project.