"Wij zijn een wereldburger"
Stel kritische vragen, inspireer, relativeer, motiveer en reflecteer. Dat benadrukt Rob Verhofstad, voorzitter van het College van Bestuur, tijdens de opening van het nieuwe studiejaar in het Rembrandt Theater in Arnhem. “Zo werken we aan onze idealen en ambities.”
Yvonne de Haan, vicevoorzitter van het College van Bestuur, opende het studiejaar 2024-2025. Dat volgde na een mooi optreden van Elan Art, die aftrapten in een sfeervol gedecoreerd Rembrandt Theater. Met medewerkers, studenten en vertegenwoordigers vanuit bedrijven en organisaties in de regio fysiek en online aanwezig, nam daarna Rob Verhofstad het woord.
Terugblik
De collegevoorzitter neemt ons mee langs enkele hoogtepunten van het afgelopen studiejaar. Zo trok de HAN in het Connectr Innovation Lab op Industriepark Kleefse Waard. Hier werken studenten, docenten en onderzoekers samen met bedrijven aan slimme en schone oplossingen. Ook ging hier de Arnhem Electricity Week van start en zijn de handen ineengeslagen om het vraagstuk van netcongestie aan te pakken.
Een andere highlight is de start van de Associate Degree Sociaal Financiële Dienstverlening. “De tweejarige opleiding komt tegemoet aan de groeiende vraag naar professionals die mensen in financieel kwetsbare posities kunnen ondersteunen.”
Onderwijspremie
Enorm trots is de HAN op de toegekende Onderwijspremie voor de opleiding Fysiotherapie. Zij kregen de prijs voor het onderwijsconcept PACE (Physiotherapy Advanced Collaborative Education). “Dit project doorbreekt de traditionele onderwijsorganisatie. Het is een antwoord op ingrijpende veranderingen in de gezondheidszorg en onze maatschappij”, vertelt Rob Verhofstad.
Ook lichtte hij de topsporters die deelnamen aan de Olympische en Paralympische Spelen uit. “En vergeet al het goede werk dat door onze docenten, ondersteuners en het management wordt verricht om dit mogelijk te maken niet.” Tot slot stond de collegevoorzitter stil bij het vertrek van collega-bestuurder Bridget Kievits, die per 1 september wordt opgevolgd door Aly Smelt-Medendorp.
Zorgen om kabinetsplannen
Zorgen zijn er ook. “Bij alle voorzitters van het hoger onderwijs”, benadrukt de collegevoorzitter. Het nieuwe kabinet is van plan bijna een miljard euro te bezuinigen op het hoger onderwijs. “Dat geldt voor de langstudeerboete en de mogelijke bezuinigingen op praktijkgericht onderzoek. Dat is slecht nieuws. Voor studenten. Voor innovatie, de regio en werkgevers. Het is slecht voor Nederland”, stelt de collegevoorzitter beslist. Ook het verminderen van het aantal internationale studenten is niet in het belang van bedrijven in onze regio. “Die roepen juist om meer in plaats van minder internationale studenten. Als hogescholen blijven we dat, samen met de Vereniging Hogescholen, benadrukken."
“Stel je voor dat je niet weet waar je wieg heeft gestaan en welke rol je in de samenleving gaat hebben. Dat is wat filosoof John Rawls ‘De Sluier van Onwetendheid’ noemt. Dit experiment vraagt je na te denken voorbij je eigen belang. Over wat een eerlijke samenleving is waar iedereen gelijke kansen heeft. Over basisvrijheden die er voor iedereen zouden moeten zijn. Binnen dat experiment biedt het hbo enorm veel mogelijkheden. Het hbo kenmerkt zich nog altijd voor 40% uit eerstegeneratiestudenten. En daar zijn we trots op. We bieden kansen, bijvoorbeeld door de associate degrees (Ad) die het hbo biedt. Er zijn zoveel mensen die dankzij zo’n Ad de kans pakken om een opleiding te gaan doen. Met de bekendmaking van de plannen van het nieuwe kabinet komt dat onder druk te staan. Of het nu gaat om het bezuinigen op praktijkgericht onderzoek in het hbo, de langstudeerboete of het aantal internationale studenten. Mensen maken nu al andere keuzes. We zien al maatschappelijke schade. Daarom roepen we op: bezuinig vooral niet, en snel niet. Laat mensen die kans pakken.”
Toch wil Rob Verhofstad ook vooruit. “We richten ons niet enkel op de bezuinigingen. We werken aan onze ambities en idealen. Daarom gaan we door met belangrijke ontwikkelingen, zoals onze cross-sectorale masters, het flexibiliseren van het onderwijs, versterken van Leven Lang Ontwikkelen en de samenwerking met bedrijven en instellingen in de regio.” Een uitspraak die past bij het doel van de HAN om reflectieve wereldburgers op te leiden.
Wereldburgerschap
Wat is een wereldburger? Die vraag stelt Rob Verhofstad. De definitie gaat terug tot de oude Grieken, naar het woord ‘kosmopoliet’. Filosoof Diogenes van Sinope sprak erover toen hij gevraagd werd waar hij vandaan kwam. Hij was ‘een burger van de wereld’. “Wereldburgerschap is dus niet nieuw”, zegt de voorzitter van het College van Bestuur. “Het gaat om kennis, houding en gedrag. Om verder kijken dan je neus lang is, ruimdenkend en kritisch zijn met respect voor anderen. Een wijde blik verruimt je denken.”
Als voorbeeld haalt de collegevoorzitter Elizabeth Cady Stanton aan, die jarenlang streed voor de gelijke rechten voor mannen en vrouwen. “Ze was idealistisch en ambitieus, zoals wij wereldburgerschap ook voor ogen hebben. Een kritisch denkende doener. Ze creëerde impact door te blijven strijden. Kreeg langzaam maar zeker medestanders en wist uiteindelijk een beweging in gang te zetten.”
Het gaat om kennis, houding en gedrag. Om verder kijken dan je neus lang is, ruimdenkend en kritisch zijn met respect voor anderen. Een wijde blik verruimt je denken - en je wereld.
“Natuurlijk hoeft niet iedere student zoals Elizabeth Cady Stanton te zijn”, gaat Rob Verhofstad verder. “Er zijn meer invullingen van reflectief wereldburgerschap. Daarvoor is aan de HAN een prachtig model ontwikkeld door Inge Bartels. We vertalen dit model op eigen wijze, naar elke opleiding om zo onze studenten en medewerkers te helpen zoeken naar de manier die bij hen past om een reflectieve wereldburger te zijn. En het is geen toekomstmuziek! We doen het al! Er zijn tal van mooie voorbeelden, waarvan er een aantal op de HAN Parade te zien zijn. Ga de dialoog aan met elkaar. Stel kritische vragen en besteed aandacht aan ethiek en de ontwikkeling van een moreel kompas. Leer studenten een kritische houding aan te nemen, bijvoorbeeld ten aanzien van bronnen die ze gebruiken en moedig elkaar vooral aan. Zo bereiken we onze ambities, verwezenlijken we onze idealen.”
Beter zichtbaar voor een ander
Reflectief wereldburgerschap is soms beter zichtbaar voor een ander dan voor jezelf. Wat voor jou als vanzelfsprekend voelt, kan voor een ander iets heel bijzonder of wezenlijks zijn. Ben niet te snel tevreden, blijf kritische vragen stellen en reflecteer. “Ik wijs je nogmaals op het belang om dat samen te doen. Alleen zo kunnen we onze idealen en ambities vormgeven en realiseren. Zo zetten we als HAN onze talenten in voor een slimme, schone en sociale wereld van morgen”, besluit Rob Verhofstad.
HAN Prijzen
Ieder jaar worden tijdens de opening van het studiejaar de HAN Prijzen uitgereikt. Welke HAN’ers onderscheidden zich afgelopen studiejaar als echte changemakers? Yvonne de Haan en Rob Verhofstad maakten de winnaars van de HAN Prijzen met veel mooie woorden bekend.
De winnaars zijn:
- Onderzoeker: Frits Schultheiss, docent-onderzoeker bij het lectoraat Architecture in Health, voor zijn werk als onderzoeker en verbinder in de energetische verduurzaming.
- Ondersteuner: Fabian Berndsen, HAN Green Office en afstudeercoach bij Ondernemerschap en Retail Management, voor zijn impact op studenten als boegbeeld van progressieve duurzaamheid binnen de HAN.
- Student: Anne-Marie van Maarschalkerwaard, student Toegepaste Psychologie, voor het op de kaart zetten van de studerende mantelzorger.
- Docent: Bertrik Berfelo, HAN Sportkunde, voor zijn werk aan één van de grootste gezondheidsrisico’s van de maatschappij: bewegingsarmoede.
Lees hier meer over de winnaars.
Bij de HAN gaan we uitdagingen graag aan. Maak kennis met onze changemakers! Lees meer over onze oplossingen die bijdragen aan een slimme, schone en sociale toekomst.