Begrijpelijk en Toegankelijk Recht
Onbegrijpelijke juridische taal. Complexe procedures. Moeilijk te vinden informatie. Veel mensen lopen vast in het recht omdat het niet duidelijk of toegankelijk is.
Het lectoraat Begrijpelijk en Toegankelijk Recht vormt de brug tussen de ‘rechtstoepasser’ (de juridisch professional) en de ‘rechtsgebruiker’ (de burger), door de rechtstoepasser te helpen om tot begrijpelijke juridische procedures, diensten en producten te komen. Zo maken we het recht bruikbaarder voor iedereen.
Hierbij zet het lectoraat in op twee onderzoekslijnen:
-
Maatschappelijk effectief recht door begrijpelijkheid
Juridische procedures, diensten en documenten werken pas als mensen ze snappen. Daarom onderzoeken we hoe rechtstoepassers juridische informatie helder en bruikbaar kunnen maken. We laten daarbij steeds zien hoe rechtsgebruikers juridische procedures, diensten en producten begrijpen en onderzoeken samen met de beroepspraktijk welke innovatieslag nodig is om de bruikbaarheid van het recht te verbeteren en wat dat oplevert (in tijd, geld en vertrouwen). Denk aan begrijpelijke gerechtelijke uitspraken, notariële aktes, visuele vonnissen en toegankelijk geschreven wetten en contracten. Voor iedereen. Dus ook voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven.
-
Sociaal rechtvaardig recht door toegankelijkheid
Om van sociaal rechtvaardig recht te kunnen spreken, is het belangrijk dat het recht daadwerkelijk (ook wel: materieel) toegankelijk is en niet alleen op papier (ook wel: formeel). Om tot daadwerkelijk toegankelijk recht te komen, kijken we naar verschillende (externe) factoren die een rol kunnen spelen in juridische procedures. Denk hierbij aan de bruikbaarheid van een procedure, maar ook het juridisch doenvermogen van de rechtsgebruiker. Op basis hiervan dragen we oplossingen aan voor een sociaal rechtvaardigere beroepspraktijk.
-
Onderzoek
We richten ons op de complexere sociaal-maatschappelijke vraagstukken binnen het recht, die we vanuit het perspectief van de rechtsgebruiker onderzoeken. Daarbij maken we gebruik van kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden en hanteren een multidisciplinaire aanpak, door inzichten te gebruiken vanuit andere disciplines, zoals Legal Design Thinking en de taalwetenschap. In gesprek met de rechtsgebruiker én -toepasser komen we tot vernieuwende oplossingen voor de beroepspraktijk. Zo maken we het recht bruikbaarder voor iedereen.
-
Onze kennis
De kennis die we opdoen delen we—met het werkveld én met studenten. Zij werken actief mee aan onze onderzoeken en projecten. De kennis die we samen ontwikkelen, vloeit direct terug naar het onderwijs. Zo sluiten onze opleidingen beter aan op de praktijk en leiden we toekomstbestendige juristen op.
Nieuwsberichten van Begrijpelijk en Toegankelijk Recht
Rechtspraak moet voor iedereen begrijpelijk zijn
Het ontwarren van subisidietaal
Van lange stukken 'droge tekst' naar pakkende vorm
Onderzoeksgroep steunt Nationaal Ouderenfonds
Informed consent: maak het op maat
Begrijpelijke taal in de rechtspraak
Amber Oomen
Hoe maken we juridische (overheids)communicatie begrijpelijk en zorgen we er tegelijkertijd voor dat de juridische inhoud klopt? Door samen te werken met ontwerpers én juridische professionals uit de praktijk. Alleen maar begrijpelijke taal gebruiken, is namelijk niet genoeg, ook de visuele vormgeving verhoogt het begrip. Bovendien moet niet alleen de gebruiker, maar ook de juridische praktijk ermee uit de voeten kunnen. Daarom testen we onze teksten altijd met beide partijen. Dat doen we voor, tijdens en na het schrijf- en ontwerpproces. Door deze multidisciplinaire aanpak ontstaan uiteindelijk oprecht begrijpelijke teksten, zonder dat ze afbreuk doen aan de juridische juistheid.
Bas Kerssies
Op grond van de wet kan de overheid een bepaalde hoeveelheid verantwoordelijkheid bij de burger neerleggen. Hoe zorg je ervoor dat je de burger hierin niet overvraagt? Toegankelijke overheidscommunicatie en juridische procedures helpen de burger, maar ze garanderen niet dat het recht zelf en de uitvoering daarvan vanzelfsprekend kloppend en rechtvaardig zijn. Het doenvermogen van een burger heeft namelijk invloed op de uitkomst van de procedures: je moet de spelregels kennen én je moet in actie kunnen komen. Door dit spanningsveld te onderzoeken, lever ik een bijdrage aan een rechtvaardige verantwoordelijkheidsverdeling tussen overheid en burger.
Hanneke Houwers
De arbeidsovereenkomst bevat de belangrijkste rechten en plichten die voor werknemers gelden, maar is vaak ingewikkeld geformuleerd, zodat de niet-jurist niet goed begrijpt wat er nu eigenlijk staat. Dat kan ongewenste gevolgen hebben, zoals een onterecht ontslag in de proeftijd of het mislopen van een ontslagvergoeding. Wat maakt de arbeidsovereenkomst zo ingewikkeld? Kan de arbeidsovereenkomst begrijpelijker worden gemaakt? Door mijn onderzoek hoop ik bij te dragen aan juridisch juiste, maar ook oprecht begrijpelijke arbeidsovereenkomsten voor zowel werknemers als werkgevers.
Mirte Slump
Bij het lectoraat verricht ik onderzoek naar hoe tot begrijpelijke en toegankelijke juridische procedures en producten kan worden gekomen. Dit varieert van onderzoek naar hoe een informatiefolder met juridische inhoud begrijpelijker kan worden gemaakt tot hoe de sociale advocatuur beter kan worden ondersteund. Vanuit mijn brede ervaring met juridische vraagstukken bij onder meer de vakbond, het onderwijs en in het asielrecht hoop ik zo bij te dragen aan een betere toegang tot het recht.
Ons team
We doen ons onderzoek met een team van betrokken lectoren, senior onderzoekers en docent-onderzoekers. Maak hieronder kennis met het volledige team.
Team
Amber Oomen
Lector
Bas Kerssies
Docent-onderzoeker
Hanneke Houwers
Docent-onderzoeker
Mirte Slump
Onderzoeker
Ellen Lakens-van Veldhoven
Docent-onderzoeker
Peter Smith
Docent-onderzoeker
Volg ons op LinkedIn
Regelmatig delen wij onze kennis en activiteiten op de LinkedIn pagina van HAN Rechten. Ontvang het laatste nieuws over o.a. onze opleidingen, events, onderzoeksresultaten en samenwerkingen.
Financieel Mangement en Recht
Bij de HAN volgen bijna 1400 studenten een juridische voltijd- of deeltijdstudie. Dat doen ze op bachelor niveau. Studenten worden opgeleid en getraind tot een juridisch professional. Als jurist werk je namelijk vaak flexibel, kritisch en zelfstandig samen met mensen uit andere vakgebieden. Studenten gaan bijvoorbeeld aan de slag bij de gemeente, een rechtshulpverlenende instantie, de rechtbank of de provincie. Indien studenten nog niet gaan werken, dan biedt de opleiding goede doorstroommogelijkheden aan naar de Universiteit.
