Ruimte voor PA’s en VS’en in de eerstelijns- en anderhalvelijnszorg

De vraag naar zorg groeit en verschuift steeds meer richting eigen huis, gezondheidscentrum, (wijk)kliniek of huisartsenpraktijk: naar eerstelijnszorg of anderhalvelijnszorg. Physician Assistants (PA) en Verpleegkundig Specialisten (VS) kunnen hier een belangrijke rol in gaan vervullen.
PA en VS in cure en care
De Verpleegkundig Specialist (VS) en Physician Assistant (PA) verlenen beiden medische zorg, stellen diagnoses, voeren voorbehouden handelingen en kleine ingrepen uit en indiceren. Het verschil is dat de PA in de breedte van de huisartsenzorg wordt ingezet en de VS vaker regie heeft over een specifieke patiëntengroep, bijvoorbeeld ouderen. VS'en in de wijk maken het mogelijk om patiënten langer in de thuissituatie te laten blijven en voorkomen ziekenhuisopnames.
Anderhalvelijnszorg is het verplaatsen van beperkt complexe medisch-specialistische zorg, die eerst door een medisch specialist in het ziekenhuis werd verleend, naar de patiënt thuis, in een gezondheidscentrum, huisartsenpraktijk, wijkkliniek of verpleeghuis.
Bij anderhalvelijnszorg gaat het dus om de verbinding tussen de eerste- en tweedelijnszorg, zowel in cure als in care. Het biedt daardoor volop kansen en mogelijkheden voor de PA en de VS voor taakherschikking.
Inzet en rol van PA en VS
Het doel van de eerste literatuurstudie door Geert van den Brink was het verkrijgen van inzicht in:
- praktijkvoorbeelden met PA en VS in de anderhalvelijnszorg;
- wat de haalbaarheid is (inclusief belemmerende en bevorderende factoren voor implementatie);
- wat de (ervaren) effecten (veiligheid, kwaliteit en doelmatigheid) zijn;
- (inter)nationale wetenschappelijke literatuur.
Vervolgens is ook een aantal praktijkgerichte gesubsidieerde onderzoeksprojecten naar ruimte en rol van PA en VS in de eerstelijnszorg, huisartsenzorg, wijkzorg en arbeidsgerelateerde zorg gestart:
- De rol van PA en VS in de anderhalvelijnszorg - subsidie VWS
- Ruimte voor PA en VS in arbeidsgerelateerde zorg? - subsidie SIA/NWO
- De Verpleegkundig Specialist in de wijk - subsidie ZonMW
- De verpleegkundig specialist in de huisartsenpraktijk: generalist en specialist in één - subsidie ZonMW
- Van pionieren naar groei! Handreiking voor ondersteuning van VS GGZ in de huisartsenpraktijk - subsidie ZonMW

-
Resultaten
We kunnen een aantal resultaten van projecten delen. Zo zijn de eerste ervaringen van de inzet van PA’s en VS’en positief en blijken ontwikkelingen in de praktijk mogelijkheden te bieden. Ook verschenen er rapportages, aanbevelingen en een handleiding.
-
Deelprojecten
Ruimte voor PA/VS in de eerstelijns- en anderhalvelijnszorg bestaat uit een aantal deelprojecten, waaronder: De rol van PA en VS in de anderhalvelijnszorg, Ruimte voor PA en VS in arbeidsgerelateerde zorg?, De Verpleegkundig Specialist in de wijk en Van pionieren naar groei! Handreiking voor ondersteuning van VS GGZ in de huisartsenpraktijk
Achtergrond
De juiste zorg op de juiste plek is een ontwikkeling in het anders organiseren van de zorg. Dit heeft als doel (duurdere) zorg voorkomen, zorg vervangen en zorg verplaatsen. Het verplaatsen van zorg die voorheen door een medisch specialist in het ziekenhuis verleend werd, naar de patiënt thuis of in een gezondheidscentrum, (wijk)kliniek of huisartsenpraktijk. Dat noemen we anderhalvelijnszorg. We vertellen graag meer over de achtergrond van dit project.

Gerelateerde Masteropleidingen
Publicaties
Er zijn publicaties verschenen over dit project vanuit het lectoraat. Bekijk het overzicht van deze publicaties.

Nieuws & Artikelen
Meer eigen regie voor de chronische patiënt: wat vraagt dit van zorgverleners?
Een diabetespatiënt naar huis sturen met de boodschap ‘je moet afvallen’. Het is niet meer van deze tijd. Wie ís je patiënt en wat speelt er in zijn leven? “We moeten af van de ‘vinkjescultuur’. Zorg gaat om afstemmen op behoeften van je patiënt. Ik onderzoek welke competenties hiervoor nodig zijn.”

Samen het verschil maken voor mensen met Niet-Aangeboren Hersenletsel
Hoe verbeteren we het netwerk dat zich inzet voor de zorg en welzijn voor mensen met Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) in de regio Nijmegen? Zodat de mensen meer eigen regie ervaren in hun dagelijks leven?

Eerste Professional Doctorate (PD) toegekend in Gezondheid & Welzijn
Met trots kondigen we aan dat docent en onderzoeker Anke van Erp als eerste binnen het domein Gezondheid en Welzijn aan de HAN gaat starten met een Professional Doctorate (PD)-traject. Dit traject laat een belangrijke stap zien in de verdere ontwikkeling van onderzoek en innovatie binnen het hbo.

Lectoraat OZD bestaat 10 jaar en is nog lang niet klaar met onderzoek!
Op 13 juni 2024 vond het symposium 'Samenwerken aan duurzame zorg. Toen, nu en in de toekomst' plaats, ter ere van het 10-jarig jubileum van het lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening van de HAN. Dit evenement markeerde tevens het afscheid van HAN-lector Miranda Laurant en associate lector Anneke van Vught.

"Ik ben trots op wat we samen hebben neergezet!"
Tien jaar lang was ze kartrekker van het lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening. Komende zomer zwaait Miranda Laurant de HAN gedag. Waarom vertrekt ze, en hoe gaat het nu verder met het lectoraat? In dit interview blikken we terug én vooruit.

Ans Tordoir
Wie zijn de onderzoekers van de HAN? In deze editie: Ans Tordoir, onderzoeker bij het Lectoraat Organisatie van Zorg en Dienstverlening van de Academie Gezondheid en Vitaliteit.

Masteropgeleide Physician Assistant als mogelijke oplossing voor tekorten in de zorg
Een toenemende en veranderende zorgvraag. Met daar tegenover: het huisartsentekort, hoge kosten van medisch specialisten en artsen in opleiding die minder uitvoerend werk doen. Is de masteropgeleide physician assistant (PA) de oplossing? “Ja, als je die goed inzet”, concludeert Geert van den Brink.

Succesvol Symposium 'Toekomstige Zorg doen we Samen'
Op dinsdag 14 november 2023 vond op de HAN Campus in Nijmegen het symposium "Toekomstige Zorg doen we Samen" plaats, gericht op de cruciale samenwerking tussen wijkverpleging en intramurale zorg, met de nadruk op transmurale zorg.

Samen zorgen voor elkaar in een goed georganiseerd wijknetwerk
Omdat we de zorg anders moeten organiseren, gaf het ministerie van VWS aan de Stichting KOH en de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) de opdracht om onderzoek te doen naar het beter verdelen van zorg- en welzijnsvragen tussen de eerstelijnszorg en inwoners. Dit gebeurde in het project samenredzaamheid.

Interprofessioneel leren en werken in verpleeghuizen
De stip op de horizon voor verpleeghuizen is 'Samen leren en Verbeteren van persoonsgerichte zorg'. Dit betekent in partnerschap met de cliënt, naasten en zorgprofessionals blijvend leren en verbeteren, om de best passende zorg te kunnen leveren.

Fair Health
Met zwaartepunt Fair Health richt de HAN zich op het verkleinen van sociaal-economische gezondheidsverschillen. Ook in Nederland leven hoogopgeleiden langer en gezonder dan mensen met een laag onderwijsniveau. Deze uitdaging vraagt om een multidisciplinaire aanpak en een integrale benadering, gericht op de persoon, de omgeving en de maatschappij.

Stuur een mailbericht naar: lectoraat.ozd@han.nl
