Edwin Buijs

In het LeerLab experimenteren en onderzoeken lerarenopleiders samen met hun studenten, het werkveld en ons als onderzoekers, hoe we eigentijds kunnen opleiden. De deelnemende studenten lopen stage op scholen met een eigentijds onderwijsconcept en de wekelijkse bijeenkomsten in het LeerLab op de HAN kenmerken zich door een eigentijdse aanpak. Het monitoronderzoek loopt al sinds de eerste lichting van het LeerLab in 2019-2020. We krijgen meer inzicht in de ervaringen van studenten met de leeromgeving van het LeerLab en die van de stageschool. En we komen meer te weten over de ontwikkeling van de professionele identiteit en stuurkracht van de studenten. Met lector Helma Oolbekkink-Marchand en collega-onderzoeker Kyle van den Langenberg heb ik data verzameld middels individuele interviews, groepsinterviews, vragenlijsten en zogenoemde learner reports.

Het kennislab Bevorderen van kansengelijkheid is één van de labs van Sprong Voorwaarts. Hier heb ik de rol van kennisregisseur vervuld. Ik bracht een professionele leergemeenschap bijeen, die bestaat uit onderzoekers, lerarenopleiders en vertegenwoordigers uit het primair en voortgezet onderwijs. Met een methodiek waarin design thinking een belangrijke rol speelt, heb ik de deelnemers begeleid bij de verkenning van het onderwerp kansengelijkheid en het ontwikkelen van een concreet product: masterclasses. Met deze masterclasses kan kennis bij zowel studenten in lerarenopleidingen als in lerarenteams over (het bevorderen van) kansengelijkheid worden verrijkt. Voor de masterclasses maakten we dankbaar gebruik van reeds beschikbaar materiaal, onder meer materialen die Marijke van Vijfeijken in het kader van haar promotieonderzoek heeft ontwikkeld.

De diversiteit aan onderwijsvormen met een verschillende invulling van de rol van de leraar groeit. Denk maar aan de rol van leraar als coach of als vakexpert. Vragen als ‘Wat motiveert mij in het beroep van leraar?’, ‘Wat voor soort leraar zou ik later graag willen zijn?’ en ‘In wat voor context zou ik later graag willen werken?’ zijn voor beginnende professionals en studenten in lerarenopleidingen steeds belangrijker. Aandacht voor de ontwikkeling van de professionele identiteit als leraar is daarom cruciaal. Het LeerLab monitoronderzoek heeft als doel om meer inzicht te krijgen in de factoren binnen het LeerLab en de (eigentijdse) werkplek die bijdragen aan de ontwikkeling van de professionele identiteit van de studenten. Hiermee geven we de LeerLabcoaches feedback over de werkzame elementen binnen het LeerLab, wat hen in staat stelt om hun onderwijs te verbeteren. We gaan ook breder binnen de lerarenopleidingen inventariseren hoe er aandacht wordt geschonken aan de ontwikkeling van de professionele identiteit van leraren. Daarmee signaleren we nog meer verbeterkansen.

Het kennislab heeft als doel om lerarenopleidingen en lerarenteams in het primair en voortgezet onderwijs handvatten te bieden om werk te maken van gelijke kansen. Deze handvatten krijgen vorm in masterclasses die in lerarenopleidingen op kunnen worden genomen in het curriculum. Ook kunnen ze in lerarenteams worden ingezet tijdens studiedagen.

Het LeerLab en kennislab zijn mooie voorbeelden van samenwerking tussen onderzoekers, opleidingen (zowel lerarenopleiders als studenten) en de praktijk.

In het LeerLab zijn onderzoek en onderwijs nauw met elkaar verbonden. Voorafgaand aan het LeerLab hebben we studenten en hun stagebegeleiders geïnterviewd. Zo onderzochten we hoe lerarenopleidingen studenten het beste kunnen voorbereiden op eigentijds onderwijs. Inzichten uit dit onderzoek hebben een plek gekregen in de vormgeving van het LeerLab. Met de inzichten uit het LeerLab monitoronderzoek bieden we de coaches van het LeerLab handvatten om hun onderwijs waar nodig bij te sturen en het LeerLab verder te ontwikkelen. Bovendien zijn studenten van het LeerLab niet alleen onderzoeksobject, ze nemen zelf actief aan het onderzoek deel in de rol van onderzoeker. Zo doen ze onderzoekservaring op, bijvoorbeeld door intake-interviews of groepsinterviews af te nemen bij hun medestudenten, deze te analyseren en de bevindingen te rapporteren aan de LeerLabcoaches.

In het kennislab Bevorderen van kansengelijkheid maken we het verschil door kennis en expertise van onderzoekers, lerarenopleiders en werkveld te bundelen. De lerarenopleiders en leraren profiteren van kennis vanuit de wetenschap, die voornamelijk door de onderzoekers binnen werd gebracht. De lerarenopleiders en leraren brachten op hun beurt hun didactische kennis en ervaring met de doelgroepen mee. Die samenwerking heeft ons in staat gesteld tools te ontwikkelen die zo goed mogelijk aansluiten bij de beoogde doelgroepen.